اخبار و اطلاعات تخصصی حیوانات
زردتشت: پناه دادن به ماده سگ و مراقبت از توله هایش مانند پرورش و تربیت فرزندان انسان پر ارج ست!اخبار و اطلاعات تخصصی حیوانات
زردتشت: پناه دادن به ماده سگ و مراقبت از توله هایش مانند پرورش و تربیت فرزندان انسان پر ارج ست!گیاهان،حیوانات و موجودات افسانه ای ایران باستان
ایران سرزمینی است با تفاوت های بسیار در وضع اقلیم و مناظر طبیعت و ساختمان زمین و به همین خاطر می شود در ایران 4 فصل را به صورت یکجا شاهد بود ، حال تعجب آور نیست وقتی اقلیم آب وهوایی ایران اینگونه است از نظر گیاهی و حیوانی نیز بدینگونه نباشد.
نشانه هایی از وجود شیر در فارس و خراسان در دست می باشد.به غیر از تصاویری که در نقوش باستانی و افسانه های عهد ساسانی هست در قرون اولیه اسلامی هم از شکار شیر توسط پادشاهان و ناموران سخن به میان آمده است.
شیر یال کوتاه هم که سابقا در دشت ارژن و نواحی جنوب غربی شیراز و همچنین در کوه های دورافتاده لرستان و خوزستان وجود داشته نشان چندانی در دست نیست.می توان گفت که دلیل اسم گزاری و القاب و عناوینی مانند شیراوژن ، شیرشکار ، شیرزبل ( شیردل ) و شیروی هم از اثر طولانی مدت وجود شیر در تاریخ ایران نشات گرفته است.
گونه دیگر حیوانی به نام پلنگ است که در مازندران و فارس و در مجاورت جنگلها و کو ها وجود دارد و نام هایی چون : پلنگان ، پلنگ دره ، پلنگ دژ شاهد این مدعا است.
گرگ نیز از قدیم مایه ی تهدید دام و انسان بوده و در زبان اوستایی و در پهلوی با آنچه در لهجه ها و زبان های کنونی آریایی است شباهت دارد ، که حاکی از قدمت حضور گرگ در داخل فلات است.نام هایی چون : گرگین ، گرگسار، گرگان هم نشان از روزگاران دیرین آریایی هاست.
گراز یا وراز نیز یکی دیگر از این دست حیوانات است که قداست آن به حدی است که ایزد بهرام یک بار به صورت او بر زردشت ظاهر گشت.نام هایی همچون وراز بنده ، ورازدات ، ورازنرسی و شهرواز نیز از این دست اسامی مربوط به وراز است که نشان دهنده این است که در مواقعی از گراز به عنوان توتم یا چیزی شبیه به آن برای عبادت استفاده میشده است.
این از تعدادی از جانوارن وحشی که قدمت تاریخی در ایران دارند و حال به جانوران اهلی مانند گاو ، اسب و شتر و استر وگوسفند و بز می رسیم که از اعصار گذشته در داخل فلات موردتوجه آریایی ها قرارگرفته اند و مورد پرستش آنها بوده اند.
یک گلدان سومری متعلق به هزاره چهارم قبل از میلاد وجود دارد که نقش گاوی بر آن حک شده و این نشان می دهد که گاو از مدتها قبل اهلی گشته و در شمال و شمال غربی فلات می زیسته است.
چون گاوها نقش حیاتی درتوسعه کشاورزی و معیشت مردم داشته اند حتی از قبل ورود آریایی ها مورد توجه آنها بوده اند و مورد تقدیس قرار می گرفته اند.
از تقدیس گاو همین بس که آریایی ها اعتقاد داشتند که گاو نخستین افریده ایزدی است و انواع گیاهان شفابخش از اعضای آن می روید و گمیز او مایه ی تطهیر و تزکیه است.
دیگر حیوان اهلی اسب است که مرکوب مورد علاقه آریایی ها بوده است و در سرزمین ماد اسب هایی تربیت می شد که از شهرت جهانی برخوردار بود.
گفته می شود بعد از گاو این اسب بوده که مفیدترین حیوان تلقی می گردیده.این حیوان نیز مانند گاو مورد ستایش و نیایش آریایی ها قرار داشته و با توجه به سرودهای دینی زدرشت روان وی مورد نیایش قرار می گرفته است.
نام تعداد بسیاری از پهلوانان و پادشاهان مانند: تهماسپ، ارجاسپ ، ویشتاسپ ، گرشاسپ ، اسوار و اسفار از نام این حیوان گرفته دشه است.لازم به ذکر است که نقش اسب در درفش تصویر شده است و داریوش نیز به پرورش اسب نیکو به خود می بالد و در آئین زرتشت نیز مساحمه در نگهداری اسب گناه به شمار می آید.
خر نیز از قدیمی ترین حیوانات اهلی برای سواری و بارکشی است که در نقوش عیلامی تصویرش موجود است.شتر نیز وسیله ای مناسب برای حمل و نقل و رفت و آمد بوده که از قدیم در فلات ایران موجود بوده است.شتران دوکوهان گرگان و سیستان اهمیتی تاریخی داشته اند و نام های پرآوازه ای همچون زردشت (زرتوشتره: دارنده شتر زرد) و فرشوشتر (دارنده شتر راهوار ) هم از شتر گرفته شده اند.
دیگر حیوان سگ می باشد که وی نیز به خاطر نگه داری و نگه بانی از گله و خانه در تمامی فلات ایران موجود بوده است. به این حیوان در تغذیه بسیار توجه می شده که موجب شد انواع آن خوش ترکیب درآید و این سگ ها در نزد آریاها مقرب و محبوب بوده و در نگه داری آنها اهتمام بسیار به خرج می داده اند.
جانورانی نیز که به خاطر پوست و یا گوشتشان کشته می شده اند از قدیم در ایران بوده اند مانند گورخر که در ولایات جبال ( ماد ) مخصوصا نواحی مجاور کویر از دیرباز وجود داشت.
از سایر جانوران مانند آهوی ماده ، بزکوهی ،خرگوش و سمور ماده که در عهد ساسانیان و شاید قبل از آن از گوشت آنها خوراک های لذیذ و شاهانه تهیه می شده است و تصاویرشان در نقوش و شروف باستانی به وفور یافت می شود.
حال به پرندگان می رسیم.
در ایران باستان از قدیم خروس مورد تکریم آریایی ها بوده و آنرا مرغ سروش پاک می خوانده اند و بانگ آنرا موجب طرد آفت از عالم می شمردند.
همچنین شاهین که تصویر آن نشان هخامنشیان گشت در کوهستان های این سرزمین فراوان مورد تکریم بوده و دیدار آن را به فال نیک می گرفته اند.
سیمرغ هم که با نام خود (سین مرو: شاهین مرغ ) نشان از وفاپروری و بلند نظری این مرغ اسطوره ای در میان اقوام است.در نزد اقوام دیگر سیمرغ با نام ققنوس، ققنس و فنیکس وجود دارد و تصویری از آنرا به یاد می آورد.
لازم به ذکر است که این پرنده بیشتر حالت اسطوره ای افسانه ای دارد همانطور که در شاهنامه سیمرغ به عنوان نگه دارنده زال پدر رستم دستان شناخته می شود و یا دیگر افسانه ها که باز هم نقشی اسطوره ای مانند دارد تا حقیقی.
از حیوانات افسانه ای دیگر می توان به اژدها اشاره نمود که تعبیری از انواع مارهای عجیب و نادر است که کشتن آن ها کاری ایزدی و ایزدپسند به شمار می رفته است.
از دیگر جانوران موذی و زیان آور میتوان به عنکبوت ، مگس ارغند ، مگس گاو، مارسرخ ، مارشیوا ، وزغ و کژدم و دیگر حیوانات مشابه می توان نام برد.
این جانوران موذی و زیان آور بیشتر در باتلاق ها و مرداب ها می زیسته اند و وجودشان را به اهریمن نسبت داده اند و به دیده نفرت به آن ها می نگریسته اند.مثلا آریای های ایرانی کفاره ی بعضی گناهان را کشتن مار و وزغ و این چنین حیواناتی می دانسته اند.
جمع آوری اطلاعات: ادیب نوروزی
همه چیز درباره یوز ایرانی
نسل یوزپلنگ آسیایی در تنها زیستگاهش ایران در حال انفراض است خبر جدیدی نیست اما این خبر در ایران به جز تعدادی علاقمند به محیط زیست واکنشی را در مردم برنیانگیخته است. واژه یوزپلنگ یکی از واژه های اصیل ایرانی است که از ترکیب دو کله یوز و پلنگ حاصل شده است. یوز بُن مضارع مصدر یوزیدن به معنای " جَستن، جهیدن و طلب کردن" بوده و از این رو یوزپلنگ، به معنای پلنگی است که به دنبال شکار خود گشته و آن را با جستن و دنبال کردن می گیرد.
درگذشته این جانور را پلنگ شکاری می‌نامیدند که به سبب شباهت زیاد آن به پلنگ و روش شکار منحصر به فرد آن بوده است.
ایرانیان باستان این جانور را بیشتر با نام "یوز" می شناخته‌اند و کمتر کلمه "یوزپلنگ" را برای آن بکار می‌بردند. همچنین به این جانور به خصوص در زمان تولگی "هَوْبَر" هم گفته میشده است.
برای این جانور زییا در زبانهای مختلف نامهای گوناگونی به کار رفته است. در زبان عربی یوز را "فهد" می‌نامند درحالیکه در افغانستان به آن "تازی پرنگ" (فارسی دری) و "تازی پلنگ" (پشتو) گفته میشود.
در پاکستان نیز در زبان براهوئی به آن "یوز" گفته میشود. در گویش سواحیلی نیز که در شرق آفریقا رایج است نام "دوما" را برای این جانور بکار می‌برند. یوزپلنگ در زبان انگلیسی "چیتا Cheetah" گفته میشود که ریشه سانسکریتی داشته و از هندوستان بدست آمده است. امروزه در سرتاسر دنیا این جانور را با نام انگلیسی آن‌می شناسند.
در جهان دو گونه یوزپلنگ وجود دارد که یکی گونه آسیایی و دیگری گونه افریقایی است. گونه افریقایی یوزپلنگ در شمال این قاره پهناور منقرض شده و فقط محدود به جنوب این قاره شده است که البته با برنامه‌های مناسب حفاظتی در حال حاضر از نظر جمعیتی در وضعیت مناسبی است.
اما یوز آسیایی که زمانی گستره وسیعی از غرب این قاره از سوریه و عربستان گرفته تا هندوستان و ترکمنستان پراکنده بود از 20 سال پیش جز در ایران منقرض شده است.
مثلا این گونه در عراق از 1929 کویت 1942 هند 1947 قزاقستان 1970 پاکستان 1972 ترکمنستان 1973 عربستان 1973 و عمان 1977 منقرض شده است .
در حال حاضر یوپلنگ آسیایی فقط به کشور ایران که 40 سال پیش برنامه حفاظتی خود را برای نگهداری نسل این حیوان آغاز و از 20 سال پیش تشدید کرد محدود میشود به همین دلیل است که امروزه به یوز آسیایی یوز ایرانی نیز گفته میشود.
مشخصات یوزپلنگ آسیایی مشخصات ظاهری: یوزپلنگ از خانواده گربه سانان به شمار می‌آ‌ید و به دلیل داشتن دست و پاهای بلند بدنی باریک و کشیده و سینه‌های فراخ تا حدودی شبیه سگ تازی است ولی برخلاف سگ سانان سر کوچک و گردن و پوزه‌های کوتاه و گوش‌هایی کوچک و گرد دارد.
به طور کلی میتوان آن را به سگی با کله گربه تشبیه کرد. رنگ پشت زرد کم رنگ تا زرد متمایل به قرمز و زیر بدن سفید است. بسیاری از مردم یوز را با پلنگ اشتباه می‌گیرند اما تفاوت بارز این دو حیوان در شکل خال‌هایشان است در یوز خال‌ها توپر و گرد است در حالی که‌خال‌های پلنگ درشت و توخالی و گل مانند است.
وجود نوار سیاه رنگی که از گوشه داخلی چشم‌های یوز به موازات بینی تا گوشه لبها امتداد یافته و به خط اشک معروف است نیز از مشخصات بارز یوز است.
چشمان یوز در بالای کاسه سر قرار دارد. طول سر و بدن یوزپلنگ بالغ از 112 تا 137 سانتی متر طول دم 64 تا 86 سانتی متر و بلندی شانه‌هایش 71 تا 84 سانتی متر است و وزن حیوان به 34 تا 54 کیلوگرم می‌رسد. جنس نر یوز اندکی بزرگتر از جنس ماده است.
ویژگی رفتاری: برخورداری از ستون فقرات انعطاف پذیر، کبد و قلب بزرگ، سوراخ بینی گشاد، ظرفیت بالای ریه، بدنی عضلانی و باریک یوزپلنگ را تیز‌روترین شکارچی جهان ساخته است. آنها قادرند با سرعتی معادل 110 کیلومتر بر ساعت بدوند.
یوزپلنگ نظم اجتماعی منحصر به فردی دارد. در ایران مطالعاتی درباره یوزپلنگ صورت نگرفته است؛ اما مطالعات انجام شده در افریقا نشان مییدهد که یوزپلنگ ماده به استثنای زمان مراقبت از توله‌ها به تنهایی زندگی میکند و یوزپلنگ نر در مراقبت از بچه‌ها نقشی بر عهده ندارد.
توله‌هابه مدت 18 ماه در کنار مادرشان می‌مانند و طی این دوره که اهمیت بالایی در زندگی توله‌ها دارد چگونگی شکار و گزیر از گزند شکارچیان دیگر مانند پلنگ کفتار و گرگ را می‌آموزند در 18 ماهگی توله‌ها از مادر جدا میشوند از این پس ممکن است توله‌ها با هم شیران خود حتی تا 6 ماه دیگر به سر برند در دو سالگی هم شیران ماده بقیه را ترک میکنند و نرهای جوان با هم می‌مانند در واقع نرها به تنهایی یا همراه برادران خونی خود زندگی میکنند اما ماده‌ها به جز زمان بچه‌داری تنها زندگی میکنند.
برخی از این گروه‌ها برای خود حوزه‌ای تعیین میکنند تا یوزپلنگ ماده را برای جفتگیری جلب کنند این حوزه‌ها اغلب در جاهایی است که در آن طعمه و آب کافی وجود داشته باشد در فصل جفتگیری هر نر برای خود قلمروی را انتخاب میکند. در این فصل نزاع‌های خشنی میان نرهای گروه در دفاع از حد و مرز قلمروشان صورت می‌گیرد.
یوزپلنگ‌ها معمولا صبح زود یا غروب به شکار می‌روند پس از انتخاب طعمه که معمولا حیوانات ضعیف‌تر هستند؛ به صورت غیر محسوس به آنها نزدیک شده و پس از رسیدن به فاصله حدود 10 تا 30 متر حمله انفجاری خود را شروع میکنند پس از به زمین انداختن طعمه گلوی او را با دندانهایش فشارمی‌دهد تا خفه شود.
تعقیب طعمه معمولا 20 ثانیه و به ندرت بیش از یک دقیقه به طول می‌انجامد و در این زمان بیش از 500 متر شکارش را دنبال نمی‌کند. قریب به نیمی از تعقیبها موفقیت امیزند گاهی اوقات شکارچیان دیگر نظیر گرگ طعمه او را از چنگش بیرون می‌آ‌ورند. یوزپلنگ مانند پلنگ قادر به پنهان کردن طعمه‌اش از دسترس سایر گوشتخواران نیست به همین دلیل بعد از خوردن یک وعده غذا در بیشتر اوقات باقیمانده را از دست میدهد.
تولید مثل: بلوغی جنسی در حدود 20 ماهگی رخ میدهد. زمان بارداری 95 روز و تعداد توله‌ها 1 تا 6 و معمولا 4 تا 5 عدد است. توله‌ها در هنگام تولد حدود 300 گرم وزن و 30 سانتی متر طول دارند. رنگ آنها خاکستری تیره است و موهای بلندی بر پشتشان دارند.
این موها باعث استتار توله‌ها در میان بوته‌زارهای خشک و پنهان نگاهداشتن آنها از دید شکارچیان دیگر است . بچه‌ها به دلیل جمع شدن ناخنها تا شش ماهگی قادرند از درخت بالا بروند.
تغذیه: یوزپلنگ در ایران عمدتا از جبیر، آهو، قوچ ، میش، کل و بز و خرگوش وحشی تغذیه میکند.
زیستگاه‌های یوزپلنگ و آمار آن در ایران: یوزپلنگ در دشتهای باز و تپه ماهورهای واقع در مناطق استپی و بیابانی و نیمه کویری و زیستگاه‌های باز دیگری که طعمه در آن وجود داشته باشد دیده میشود. زیستگاه عمده یوزپلنگ در ایران دشت کویر است که بخش‌هایی از استان کرمان، خراسان، سمنان، یزد، تهران و اصفهان را در بر می‌گیرد. اکنون این ناحیه وسیع استپی و بیابانی به آخرین پناهگاه یوز آسیایی مبدل شده است.
سابق بر این بین سالهای 46 تا 57 گزارش‌هایی از تهران به خصوص پارک ملی کویر مرکزی سمنان توران خوش ییلاق و مناطق اطراف خراسان ،منطقه میاندشت و اطراف طبس یزد، منطقه کالمند، مناطق اطراف بافق مهریز، تفت و شهر یزد، اصفهان، منطقه موته و کلاه قاضی فارس، پناهگاه حیات وحش بهرام گور کرمان، منطقه خبر و روچون مازندان ،پارک ملی گلستان، هرمزگان اطراف حاجی آباد و گزارشهای غیر مکتوبی از سیستان اطراف هامون صابری و بلوچستان، بمپور و حتی نفت شهر در استان کرمانشاه مبنی بر مشاهده یوز وجود داشته است.
اما این روزها در 5 منطقه مرکزی کشور که احتمالا 80 درصد یوزهای آسیایی را در خود دارد مشاهده این گونه گزارش شده است.
1- پارک ملی کویر مرکزی - افریقای کوچک واقع در استان سمنان- جمعیت براورد شده یوزپلنگ 4 تا 6 قلاده
2- پارک ملی پناهگاه حیات وحش و ذخیرگاه زیست کره خارتوان واقع در استان سمنان. جمعیت براورده شده 10 تا 14 قلاده
3- پناهگاه حیات وحش نایبندان طبس واقع در شمال شرق استان یزد .برآورد جمعیت یوزپلنگ 12 تا 15 قلاده.
4- منطقه حفاظت شده بافق واقع در استان یزد. جمعیت برآورد شده 4 تا 6 قلاده
5- منظقه شکار ممنوع دره انجیر واقع در استان یزد . جمعیت برآورده شده 3 تا 5 قلاده.
با این حساب با اینکه آمار یوز آسیایی را در ایران گاهی بین 50 تا 60 قلاه و در کل کمتر از 100 قلاده عنوان کرده‌اند.
سام خسروی فرد مشاور پروژه بینالمللی حفاظت از یوز آسیایی ترجیح میدهد که این اعداد را حدس کارشناسی بنامد تا آمار چرا که معتقد است یوزپلنگ حیوانی به شدت مخفی کار و فراری از انسان است ، به راحتی خود را در طبیعت استتار میکند و گستره زیستگاهش بسیار وسیع است. همه این عوامل دست به دست هم میدهند تا آمارگیری از این گونه کاری بسیار مشکل شود.
مهندس هوشنگ ضیائی مدیر این پروژه نیز بهترین روش آمارگیری از یوز در ایران را استفاده از دوربین تله‌ای عنوان میکند وی می‌گوید:" ابتدا گذرگاه‌های یوز را از روی ردپای حیوان مشخص کرده سپس دوربینهای تله‌ای را در انجا کار می‌گذاریم . خالهای روی بدن یوز مانند اثر انگشت انسان منحصر به فرد است؛ بنابراین از روی عکسها تعداد یوزها را درآن فاصله مشخص کرده و با انجام کارهای آماری جمعیت یوز آن ناحیه را تخمین می‌زنیم."
مخاطراتی که یوز آسیایی را تهدید میکند: متخصصان محیط زیست بر این باروند که ریشه نگرانیها از انقراض این گونه نادر در جهان به عدم آگاهی مردم درباره این جانور برمی‌گردد. برخی تصور میکنند که یوزپلنگ همان پلنگ است و برای حفظ جان خود و دامهایشان به راحتی دست به نابودی این حیوان میزنند؛ در حالی که یوز برای انسان و دام اهلی خطری ندارد و به آنها حمله نمی‌کند به طور کلی عواملی که بقای یوزپلنگ آسیایی را در ایران تهدید میکند میتوان به دو دسته تهدیدهای زیستگاهی و تهدیدهای غیر زیستگاهی تقسیم کرد.
الف: تهدید زیستگاهی
تخریب و بهم ریختگی زیستگاه و ناامن شدن پناهگاه‌های حیات وحش ریشه در عوامل گوناگونی دارد.
توسعه کشاورزی و صنایع اسکان انسانها معدن کاوی و سایر طرحهای زیربنایی در اکثر زیستگاه‌های طبیعی کشور تغییراتی را بوجود آورده است.
افزایش تعداد دام بدون توجه به ظرفیت محیط و فصل مناسب در تخریب گیاهان نقش موثری داشته و این به نوبه خود به از بین رفتن سم داران وحشی که مهترین طعمه یوزپلنگ هستند منتهی شده است.
تقریبا تمامی مردم روستایی ساکن در زیستگاه یوزپلنگ آسیایی بز، گوسفند و شتر پرورش
میدهند این مسئله مدت زیادی که به مانعی در حفاظت از حیات وحش تبدیل شده است.
سام خسروی فرد مشاور پروژه حفاظت از یوز آسیایی در ایران می‌گوید: " ورود دام به زیستگاه یوز از تهدیدات اصلی زندگی یوزپلنگ است علاوه بر این که سگ گله ممکن است به یوز حمله کند چوپانان هم به محض رویارویی با این حیوان با تصور احتمال حمله یوز به دامها حیوان را با تیر یا سنگ میزنند.
از سوی دیگر با توجه به اینکه وجود آب در زیستگاه اصلی یوز یک موهبت محسوب میشود دام و به خصوص شتر وقتی سر آبشخور یا چشمه می‌آ‌یند آن را اشغال میکنند و دیگر نه یوز و نه طعمه‌هایش به آنجا نمی‌روند در نتیجه طعمه‌های یوز یا مهاجرت میکنند یا می‌میرند و به دنبال‌آن زندگی یوز هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد."
از طرف دیگر فرایند تبدیل زمین به بیابان بیابان زایی بسیاری از مناطقی را که یوزپلنگ درآن زندگی میکند از بین برده و مناطق وسیعی را به محیطی تخریب شده که دارای ارزش اقتصادی یا حیات وحشی اندکی هستند، تبدیل کرده است.
ب: تهدیدهای غیر زیستگاهی
شکار مستقیم وحوش در ایران با وفور فزاینده سلاح گرم و استفاده از خودرو برای شکار افزایش یافت اکثر شکارچیان غیر قانونی از اهمیت یوزپلنگ و طعمه‌های آن در نظام بوم شناختی آگاه نیستند و شکار غیر قانونی در نظر آنها جرمی ناچیز به حساب می‌آ‌ید.
علاوه بر شکار غیرقانونی سالانه حدود یک میلیون مجوز شکار با سهمیه 300 گلوله به طور رسمی صادر میشود. باید به تمامی این تهدیدها بهره برداری تجاری از گونههای خاص را نیز افزود که به صورت بیرویه ادامه دارد. گونه‌هایی چون آهو، پلنگ، باز، هوبره، کبک، مرغابی و تمساح از جمله گونههای در خطرانقراض‌اند.
با توجه به تعداد اندک یوزپلنگ باقیمانده در مناطق و به خاطر این که نسبت ماده به نر این گونه هنوز روشن نیست با شکار هر یک گربه‌سان لطمه سنگینی به نظام ژنتیکی این گونه در حال انقراض وارد میشود.
متاسفانه نظارت بر شکار غیر قانونی دشوار است به عنوان مثال زیستگاه یوز غنی از کانی‌های مهم صنعتی و تجاری است که توسط وزارت صنایع و معادن بهره‌برداری میشود. استخراج معدن به خودی خود تهدیدی محسوب نمی‌شود اما جاده سازی مناطق مذکور را برای همگان از جمله شکارچیان غیر قانونی قابل دسترس میکند.
به این تهدیدات بیافزایید تهدیدی از سوی سایر حیوانات شکارچی مانند پلنگ، کفتار و گرگ و همچنین سگهای گله را که متوجه جان یوزپلنگ است به عنوان نمونه از دو یوزپلنگ شناسایی شده توسط تیم حفاظت از یوز آسیایی در ایران که گردنبند ردیاب روی آنها نصب شده بود چندی پیش یکی از آنها به علت کمبود شکار در قلمرو خود به ارتفاعات بالاتر که قلمرو پلنگ محسوب میشود رفته بود که توسط یک پلنگ مورد حمله واقع شده و از دست رفت.
تلاش‌ها و طرح حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در ایران
طرح حفاظت از یوزپلنگ آسیایی پروژه‌ای است که با مشارکت سازمانهای ملی و بینالمللی از شهریور 1380 به اجرا در آمده است هدف از این طرح حفاظت از یوزپلنگ آسیایی و به دنبال‌آن مجموعه حیات وحش کمیاب و در معرض انقراض و حفظ زیستگاه طبیعی آنها در ایران است.
از طرفی مهندس فرهادینیا مدیر عامل انجمن یوزپلنگ ایرانی معتقد است: تلاشهای موثری اخیرا برای حفظ این جانور ارزشمند شروع شده که نتایج قابل توجه و چشمگیری نیز به دنبال داشته است و امروز میتوان به یقین اظهار نمود که جمعیت یوزپلنگ ایران در مقایسه با چند سال گذشته افزایش
یافته است در حال حاضر تمامی علاقمندان به یوزپلنگ ایران برآن شده‌اند روز نهم شهریور را که روز نجات ماریتاست به عنوان روز ملی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی در نظر بگیرند و یوزپلنگ ایران را به همه مردم جهان به عنوان سمبل و میراث طبیعی ایرانیان معرفی کنند.
در اهمیت حفظ نسل یوزپلنگ آسیایی همین بس که چند سال است که هند چشم طمع به یوزهای ایران دوخته حتی حاضر شده که 17 جفت از گونههای جانوری موجود در هندوستان را به ایران بدهد و در قبال آن یک جفت یوز بگیرد تا با استفاده از فناوریهای جدید علم ژنتیک اقدام به تکثیرشان کند.
راهکارهای رسانه‌‌ای: 1- با توجه به این که حفاظت از گونههای مختلف و به ویژه در حال انقراض حیات وحش از قبیل یوزپلنگ آسیایی یک امر ملی و نیازمند مشارکت و همکاری همگانی است. لذا رسانه ملی با توجه به گستره وسیع مخاطبان میتواند نقش مهمی را در آگاهی بخشی به مردم درباره اهمیت حفظ این گونه نادر و ارزشمند ایفا کند.
2- تهیه گزارش های خبری و گزارشهای ویژه از فعالیت‌های انجام شده و در حال انجام برای حفظ یوزپلنگ آسیایی توسط دستگاهها متخصصان امر و همچنین گروه های دانشجویی فعال در امر حفاظت از محیط زیست علاوه بر ایجاد پشتگرمی برای این افراد باعث جلب حمایت‌‌های دولتی و مردمی در زمینه این مهم خواهد شد.
3- شناساندن گونههای منحصر به فرد جانوری ایران به افکار عمومی داخل و خارج باعث رونق بوم گردی اکوتوریسم ایران شده و دقت بیشتر مسولان امر در حراست از محیط زیست پرجاذبه ایران را به دنبال خواهد داشت.
4- آموزش روش‌های درست و قانونی بهره برداری از محیط زیست و گردشگری یکی از نیازهای کشور در حال پیشرفت و توسعه‌ای مانند ایران است.
Pet flap
درهای جدید (مخصوص سگ و گربه)مجهز به سیستم اسکن میکروچیب هستند.بدین ترتیب که با دادن شماره میکروچیب سگ یا گربه خود به حافظه فقط حیواناتی که شماره میکروچیپشان ثبت شده اجازه ورود و حتی خروج را دارند!
این سیستم در پی مشکلات بعضی از استفاده کنندگان طراحی شده و به مدد این فن آوری دیگر دزدان فرصت طلب منازل به همراه حیوانات خانگی اجازه ورود نخواهند داشت!! ضمن اینکه اگر در همسایگی پتهای کنجکاو دیگری هم زندگی می کنند که هرازگاهی مهمان ناخوانده دیگر منازل میشوند با در بسته مواجه خواهند شد.
از ویژگی های دیگر این در:
امکان برنامه ریزی و قفل شدن در،در طول شب و جلوگیری از خروج پت در طول تاریکی و پیشگیری از خطرات احتمالی
بازخوانی میکروچیپهای استاندارد اروپا و امریکا (سریال های 15 رقمی)
امکان تنظیم در برای 12 میکروچیپ (پت)
سیستم هوشمند نمایش حضور یا عدم حضور پت در منزل
نوع دیگری از دربهای خودکار با آهنربا کار می کنند.بدین ترتیب که این دربها به همراه قلاده هائی مخصوصی عرضه میشوند.این قلاده ها دارای آهنربائی هستند که هنگام نزدیک شدن گربه به در باعث باز شدن آن میشوند.
قیمت دربهای پت به دو دسته معمولی و مجهز به قفل که نوع دوم به دو دسته کلی قفلهای مگنتیک (آهنربائی) یا میکروچیب دسته بندی میشوند.قیمت این درهای با توجه به قابلیت،اندازه و جنس از 20 تا 100 یورو میباشد.
هشت نکته مهم درباره گربه های ماده
1-این موضوع حقیقت دارد که گربه ها فقط بین اواخر بهار تا اواسط تابستان فحل میشوند؟بعضی از گربه ها بین سه تا پنج بار در سال فحل میشوند و برخی هم مثل سگها فقط دو بار،پس این میتواند در مورد بعضی از گربه ها درست باشد که فقط در این فصول فحل هستند اما در مورد همه صدق نمی کند
2-گربه های ماده مانند سگهای ماده در دوره فحلی خونریزی دارند؟
معمولا خیر،گاهی خونریزی های مختصری بعد از دوره فحلی دیده میشود که شاید نشانه ای از بارداری و سقط جنین باشد.
3-چطور میتوان تشخیص داد که گربه ای باردار ست؟
برای عامه مردم مشخص ترین علامت صورتی شدن سینه ها بعد از حدود سه هفته از جفتگیری ست.
4-طول بارداری گربه ها چند هفته ست؟
معمولا 65 روز ست که در برخی موارد 4 روز نیز اضافه میشود و زایمان بعد از 69 روز هم بین گربه ها اتفاق می افتد.
5-امکان تولد بچه گربه ها در یک زایمان با چند پدر وجود دارد؟!
بله،این مسئله ممکن ست.تخمدان گربه ها بعد از 24 ساعت از جفتگیری شروع به رها کردن تخمکها میکند و هر اسپرم وارد شده میتواند با تخمکی لقاح داشته باشد،حال اگر در طول این 24 ساعت گربه با بیش از یک گربه نر جفت گیری داشته باشد امکان پدران متفاوت برای جنین ها امکان پذیرست!
6-گربه ها برای بارداری چه سنی باید داشته باشند؟
از نظر فیزیکی اغلب گربه ها بین 6 تا 7 ماهگی قابلیت باردار شدن را دارند اما بهترین سن برای بارداری گربه ها حداقل پایان یک سالگی ست.
7-برای گربه بارداری که انگل دارد چه درمانی میتوان انجام داد؟
اساسا گربه باردار نباید از دارو استفاده کند اما باید توجه داشت گربه مادر میتواند برخی انگلها را به جنین و حتی بعد از تولد از طریق شیر به آنها منتقل کند!برخی از داروهای ضدانگل برای گربه ها ی ماده کاملا بی ضرر بوده و هیچ خطری برای مادر و جنینها به همراه ندارند بنابراین به هیچ وجه از قرصهای ضدانگلی متداول برای گربه باردار استفاده نکنید و از دامپزشکش برای استفاده داروی مجاز مشورت بگیرید.
8-برای افرادی که به غیر از گربه باردار گربه نری در خانه دارند که پدر بچه گربه ها نیست بعد از تولد بچه ها چه باید کرد؟
گربه های نر یا نمی دانند و یا اهمیت نمی دهند که پدرشان هستند یا نه!مشکل اساسی که وجود دارد احتمال حمله گربه دیگری چه نر یا ماده به بچه گربه ها وجود دارد بنابراین به هیچ وجه توصیه نمی شود گربه مادر و بچه ها را با گربه دیگری از هر جنسیتی (بدون جدا کردن محیطشان از هم) یا اولین ملاقات گربه غریبه با بچه ها در خانه تنها بگذارید.
منبع :cat-pregnancy
ترجمه : شیما.م
با گربه ای که باغچه را خراب میکند چه کنیم؟
گربه ها عاشق لم دادن و آفتاب گرفتن هستند،این خصلت ذاتی گاه برای صاحبان آنها دردسرساز میشود،وقتی که آنها باغچه ای دارند!
گربه ها خاک باغچه را شخم میزنند و حمام خاک می گیرند،روی گلها برای تعیین مرز قلمرو خود ادرار می کنند و چنان هنگام بازی سرمست اند که شاخه ها را می شکنند و براحتی همه زحمات و هزینه ای که در طی مدت طولانی صرف داشتن یک باغچه کرده اید را هدر میدهند اما این یک کابوس دائمی نیست اگر شما راه مقابله با آن را بدانید:
1-مواد شیمیائی بی خطر زیادی در بازار وجود دارد که با استفاده از آنها در باغچه گربه ها رغبتی به ورود به محوطه آن ندارند،البته اگر شما در باغچه سبزی و محصولات گیاهی خوراکی دارید نمی توانید از آن استفاده کنید.
2-متداولترین و ارزانترین روش پاشیدن ناگهانی مقداری آب بر روی گربه ای که قصد ورود به باغچه را دارد ست.غالبا گربه ها از آب بیزارند و این تنفر باعث میشود هرگز به آن باغچه بازنگردند هرچند معدود گربه های عجیب و غریبی هستند که این هشدار را تنها یک بازی و شوخی تلقی می کنند اما خوشبختانه تعداد این گربه ها زیاد نیست.
3-راه حل موثر دیگر استفاده از گرد پوست مرکبات خصوصا لیمو، پرتقال، گریپ فروت و همچنین پودر قهوه ست!شامه گربه ها به این رایحه ها حساس میباشد.کاشتن شمعدانی در باغچه نیز بی تاثیر نیست.
4-روش دیگر که مستلزم صرف هزینه و وقت بیشتری ست،پوشاندن سطح خاک باغچه بوسیله توری های مخصوص ست،این حصار دست و پاگیر مانع ورود گربه ها به باغچه میشود.
همچنین شما میتوانید حاشیه باغچه را با کاشتن گلهای خاردار محصور کنید و یا با ریختن مخروطهای کاج در سطح باغچه مانع ورود گربه ها شوید.
گربه ها محتاط و هوشیارند و نزدیک گلهای خاردار نمی روند،همچنین راه رفتن روی مخروط کاجها برایشان ناراحت کننده ست.
5-راه حل دیگری که به ذهن برخی از صاحبان رسیده مددجوئی از سگها میباشد.اما این راه مطلقا روش مناسبی نیست،چراکه علاوه بر احتمال وقوع درگیری و جراحت امکان خراب شدن کامل باغچه توسط سگ هنگام تعقیب گربه بینوا وجود دارد.
6-و توصیه پایانی اینکه باغچه را گربه پسند طراحی نکنید،بطور مثال از طراحی و نصب لانه پرندگان و ریختن دانه در باغچه برای آنها و در نتیجه جلب توجه گربه ها خودداری کنید.
منبع : Buzzle
ترجمه : شیما.م
غذای کم پروتئین برای سگها،چرا و چه زمان؟
چرا سگی نیازمند رژیم غذائی کم پروتئین میشود؟رژیم غذائی کم پروتئین سگها چیست؟ دلایل این محدودیت و کلیه سوالات مربوط به این رژیم غذائی سگها را در این مقاله بررسی می کنیم.
رژیم غذائی کم پروتئین هم مانند رژیم غذائی معمولی سگهای سالم دارای تنوع غذائی ست،این رژیم غذائی را گاها دامپزشکان برای درمان و کنترل برخی از بیماریها در سگها توصیه می کنند.
سگهای سالم روزانه 25 درصد از کل غذایشان باید از پروتئین باشد اما سگهائی هستند که محدودیت مصرف پروتئین دارند.
بطور مثال سگهائی که برای هضم این میزان پروتئین دچار مشکل و یا حتی مسمومیت میشوند باید با این رژیم تحت درمان قرار گیرند.تشخیص این وضعیت بعد از انجام آزمایش توسط دامپزشک امکان پذیرست.
چه زمان سگها نیاز به این رژیم دارند؟
از مواردی که دامپزشک اقدام به اجرای این رژیم غذائی میکند: نارسائی های کلیوی ژنتیکی
مشکلات مزمن کلیوی
سنگ کلیه
مشکلات ادراری
نارسائی قلبی
دستورالعمل غذاهای کم پروتئین
شما بندرت می توانید غذاهای کم پروتئین آماده را برای سگتان فراهم کنید.از آنجا که نیاز مصرف سگها به این رژیم غذائی انگشت شمارست تولید کارخانه ها نیز بسیار محدودست.در این بین فراموش نکنید که غذاهای کارخانه ای حاوی مواد نگهدارنده ای هستند که برای سگ تحت درمان مناسب نیست.
مزیتی که تهیه غذا در خانه دارد این ست که با توجه به ذائقه سگتان میتوانید این غذا را تهیه کنید و هر روز از مواد متنوع استفاده کنید.
منبع : مطالب دکتر کلر
عقیم کردن گربه نر،چرا و چه زمان؟
بخشی از این سلطه جوئی غریزی ست.گربه های نر برای کنترل قلمرو خود با ادرار علامت گذاری می کنند و دامنه این علامت گذاری فقط در حیاط یا تراس خانه شما نیست بلکه همه خانه را شامل میشود.آنها از ورود هر حیوان دیگر به این قلمرو بخوبی محافظت می کنند.آنها حتی برای حفظ این قلمرو ، حمله و رفتارهای خشن نیز از خود بروز میدهند.رفتارهای تهاجمی و عصبی در گربه های بالغی که عقیم نشده اند بسیار بیشتر و به همین میزان کنترل آن دشوارتر ست.
رفتار دیگری که از گربه های بالغ(اغلب عقیم نشده) سر میزند.پرسه زدن آنها در محیط خارج از خانه و حتی فرار برای جفت یابی ست.گاهی آنقدر انها دور میشوند که راه خانه را پیدا نمی کنند،گاهی وارد قلمرو گربه دیگری میشوند و درگیری رخ میدهد و اغلب گربه های خانگی در این جنگها جراحات عمیقی بر میدارند.حتی در مواردی مرگ گربه هائی که وارد قلمرو گربه نر دیگری شده اند نیز مشاهده شده ست.فراموش نکنید که تیمار زخمهای گربه شکست خورده شما پایان داستان تلخ نیست.گاهی در اثر این جراحات آنها به انواع ویروس و بیماری و حتی سرطان خون مبتلا میشوند که متاسفانه مورد آخر قابل درمان نیست.گربه های نر برای حفظ قلمرو خود بسیار پافشاری میکنند تا جائیکه گاهی بچه گربه ها داخل قلمرو را می کشند.البته این امر در مورد بچه های خودشان کمتر اتفاق میفتد و هنوز نحوه انتخاب برخی از بچه گربه ها برای کشتن توسط گربه نر برای ما مشخص نشده.تنها راه حل موثر و دائمی برای کنترل رفتارهای تهاجمی گربه نر بالغ عقیم کردن آنهاست.برخی از صاحبان گربه های نر تا زمان اوج این رفتارها از عقیم کردن گربه امتناع می کنند اما تاخیر در این کار هیچ کمکی به رفع این حالات در گربه ندارد.اغلب دامپزشکان بر این عقیده اتفاق نظر دارند که قبل از بروز این رفتارها و در ابتدای بلوغ گربه نر باید نسبت به عقیم کردن شان اقدام کرد،این جراحی معجزه عظیمی در زندگی آنها ایجاد میکند،دیگر نگران فرار آنها از خانه نخواهید بود،احتمال ابتلا به برخی از بیماریها در آنها بسیار کم میشود و حتی جان آنها را در برابر حمله سایر گربه ها برای جنگ بر سر قلمرو حفظ خواهد کرد.
ناگفته هائی درباره گربه ها
-احساس خوبی ست وقتی از سر کار بر می گردیم و گربه مان جلوی در منتظر ما نشسته و بگرمی از ما استقبال میکند!
-شیطنت و بازیگوشی آنها برای ما جذاب و تماشای آنها زمانیکه در تلاش گرفتن پروانه ای در باغچه هستند لذت بخش ست.
-گربه ها عاشق ارتفاع هستند،زندگی گربه ماده ای به نام مینچو 6 سال بالای درخت و بزرگ کردن سه بچه گربه اش روی درخت گواه خوبی برای این مدعاست.
-گربه ها با حرکات دم تلاش می کنند مفاهیمی را به ما منتقل کنند،مثلا زمانیکه بطور عصبی دمشان را تکان میدهند معمولا حوصله شان سر رفته و مشتاقند که به خارج از منزل بروند!
-بچه گربه ها علاقه زیادی برای بالا رفتن از پای صاحبان خود دارند چون آنرا شاخه درختی تصور می کنند که میتوانند به آن چنگ بزنند و ناخن بکشند و از آن بالا بروند.
-وقتی بچه گربه ها نیاز به بازی داشته باشند و شما فرصت کافی برای بازی با آنها را نداشته باشید،آنها با تمام انرژی خود وسایل خانه را بهم میریزند بطوریکه شما تصور می کنید لشکری از حیوانات وحشی رم کرده وارد خانه شما شده اند،در این زمان به هیچ وجه گربه را تنبیه نکنید! او در این زمان سعی بر آن دارد که به شما تفهیم کند نیاز به سرگرمی و تخلیه انرژی دارد پس اسباب بازیهای موردعلاقه اش را در اختیارش بگذارید.
-گربه سانان حتی گربه های خانگی شکارچیان ماهری هستند،طبق کنترل و تحقیق روی گربه ها در اسکاتلند،این گربه ها 28899 موش در طول 21 سال کشته اند!
-ضربان گربه ها 110 تا 140 بار در دقیقه ست! این نزدیک به ضربان قلب دو انسان ست.
-منافذ روی بینی هر گربه مانند اثر انگشت در انسانها کاملا منحصر بفرد ست!
-هر گربه ماده قادرست بیش از 100 بچه در طول عمر خود بدنیا بیاورد.یک گربه پرشین به نام بلو بل در افریقای جنوبی تا به امروز رکورد بیشترین تعداد بچه گربه در یک زایمان را داشته.بلوبل در یک زایمان 14 بچه بدنیا آورد که همگی زنده ماندند!
-گربه ها وسواس عجیبی برای نظافت شخصی دارند،آنها 30 درصد از کل زمان بیداریشان را صرف تمیز کردن بدن خود میکنند.
-گربه ها 16 ساعت از شبانه روز را در خواب هستند هرچند در برخی از گربه ها این ساعات خیلی بیشتر بوده بطوریکه رکورد گربه ای هفت ساله ثبت شده که تنها دو سال از کل عمر خود را بیدار بوده ست.
-گربه ها علاقه زیادی به شکار موش دارند اما جالب است بدانید که هیچ غذائی کارخانه ای با طعم موش برای گربه ها وجود ندارد چون آنها هیچ تمایلی به خوردن این غذا نشان نداده اند!
-امریکائی ها در سال 4 بیلیون دلار برای تهیه غذای گربه هایشان خرج میکنند و این هزینه بسیار بیشتر از هزینه ای ست که برای تهیه غذای بچه در امریکا ثبت شد!
-گربه ها همنشین های قدیمی و مناسبی برای انسان بوده اند و حضور آنها در کنار ما ریشه در تاریخ تمدنهای کهن دارد.
آنها همزمان با زیرکی و سلطه طلبیشان،دوستانه و خوشایند رفتار می کنند و غرورشان ما را آزار نمیدهد.آنها بخوبی احساسات صاحبان خود حتی زمانیکه بی حوصله هستند را درک می کنند.
شاید بتوان گفت آنها ساحره هائی هستند که با رفتارشان ما را مجذوب خود کرده اند!
ترجمه : شیما.م
Automatic Litter Box (ظرف خاک خودکار)
برای افرادیکه تعداد زیادی گربه دارند یا به دلیل مشغله کاری فراوان تمیز کردن روزانه ظرف خاک گربه شان زمان بر ست،ظرفهای مخصوصی طراحی شده اند که ب صورت خودکار پس از هر بار استفاده گربه اقدام به خارج کردن مدفوع از ظرف خاک و تمیز کردن ظرف برای استفاده مجدد می کنند،بسیاری از این ظرف خاکها دارای فیلتر و قسمت پیش بینی شده برای نصب بوگیر برای جلوگیری از انتشار بوی بد در فضای داخلی خانه ها و خاک گربه هستند(گربه ها به ظرف خاک بدبو بسیار حساسند و گاه به هیچ وجه از آن استفاده نمی کنند) ،استفاده از این ظرفها مقرون به صرفه بوده (چراکه در زمان پاکسازی کمترین میزان خاک تمیز را به همراه خاک آلوده از ظرف جدا میکند)ضمن اینکه نیازی به صرف زمان مداوم برای تمیز کردن ظرف خاک گربه با دست و بیلچه مخصوص که ناخوشایند میباشد نیست.
البته استفاده از این ظروف در دراز مدت برای شما مقرون به صرفه خواهد بود چرا که برای خرید این ظروف(بسته به نوع)قیمتی بین 100 تا 350 دلار باید بپردازید.
ترجمه : شیما.م
اعتراض به یک سنت بی رحمانه و وحشیانه در اسپانیا
فعالان حقوق حیوانات مراسم سازمان یافته ای در اسپانیا برای اعتراض به یک سنت بی رحمانه و وحشیانه به نام bullfighting و حمایت از گاو نر معروف به نام flights ترتیب دادند. دراین مراسم تجمعی در لاس ونتاس مادرید یعنی همان محلی که سالانه این سنت وحشیانه انجام می شود ترتیب داده شد. معترضین با لباس زیر دراز کشیده و بدن خود را به خون مصنوعی آغشته کردند و به این شکل اعتراض خود را به مسئولین نشان دادند.
آنها امیدوارند که به این روش بتوانند مسئولان را متقاعد کنند که دیگر مردم اسپانیا از چنین سنت بی رحمانه و وحشیانه استقبال و حمایت نخواهند کرد.
یادآوری می شود که لاس ونتاس محلی است که تعداد زیادی از حوادث bullfighting در این محل انجام گرفته است.
