یک سفر خاطره انگیز ، پیش بسوی افریقا !!

کشورهای آفریقایی عمدتا مناطق بکرطبیعی بسیاری دارند؛ به همین دلیل سفر به آفریقا به نوعی یک طبیعت‌گردی بکر محسوب می‌شود . به‌نظر می‌رسد تجربه گردشگری در طبیعت آفریقا بتواند به ما نیز در راه‌اندازی طبیعت‌گردی درست و به معنای واقعی آن کمک کند.
شکوه قاره آفریقا در منظره و چشم‌اندازه‌های بسیار زیبا و حیرت‌انگیز، حیات‌وحش شگفت‌آور و فرهنگ‌های انسانی متفاوت آن است. در قاره آفریقا 50 کشور وجود دارد و بیش از800 میلیون نفر در این قاره زندگی می‌کنند. قاره آفریقا از نظر وسعت، دومین قاره بزرگ جهان پس از قاره آسیاست.
اقیانوس‌ها و دریاچه‌هایی که دورتادور قاره آفریقا را در بر گرفته‌اند‌ موجب شده‌اند که این قاره سواحلی طولانی داشته باشد. این سواحل در کناره‌های اقیانوس اطلس، اقیانوس هند، دریای مدیترانه و دریای سرخ امتداد یافته‌اند. در شمال قاره آفریقا بیابان «ساهارا» یا «صحرای بزرگ» قرار دارد. صحرای بزرگ وسیع‌ترین بیابان جهان است و تقریبا تمام بخش شمالی قاره آفریقا را در بر گرفته است.
2 صحرای مهم دیگر هم در بخش جنوب‌غربی قاره آفریقا وجود دارند که نام‌های آنها «کالاهاری» و«نامیبی» است.
2 رود مهم و اصلی قاره آفریقا رود نیل و رود کنگو ست. رود نیل طولانی‌ترین رود جهان است. در بخش انتهایی این رود و در جنوب آن دریاچه ویکتوریا قرار دارد که بزرگ‌ترین دریاچه قاره آفریقاست.
در نزدیکی دریاچه ویکتوریا و در سمت جنوب شرقی این دریاچه کوه «کلیمانجارو» قرار دارد که بلندترین منطقه قاره آفریقاست. همچنین یکی از مهم‌ترین آبشارهای جهان به نام «آبشار ویکتوریا» هم در قاره آفریقا قرار دارد.
حیات وحش قاره آفریقا در جهان معروف است. حیوانات این قاره فیل، کرگدن، اسب‌آبی، شیر و ببر هستند. همچنین حیوانات دیگری مانند آهو، غزال، زرافه، میمون، گوریل، کفتار، شامپانزه نیز در این قاره وجود دارند. بیشتر این حیوانات در علفزارهای باز و وسیع این قاره و جنگل‌های حاره‌ای و بارانی آن زیست می‌کنند.
مردم قاره آفریقا از صدها قوم و گروه مختلف هستند و هر گروه زبان، سنت، مذهب، هنر و تاریخ ویژه خود را دارند. قاره آفریقا در دوران تاریخ سیاسی خود، مقر سلطنت مصری‌ها، پادشاهان آفریقایی، مستعمره‌ اروپایی‌ها و کشورهای مستقل بوده است.

کنیا 

کنیا کشوری است در شرق آفریقا. پایتخت آن نایروبی است و مومباسا، کیسومو و ناکورو شهرهای مهم آن محسوب می‌گردند. کشور کنیا به هشت استان تقسیم گردیده که هر کدام توسط یک استاندار اداره می‌گردد. هراستان به هفتاد و یک منطقه ، هر منطقه به ۲۶۲ بخش و هر بخش به ۱۰۸۸ ناحیه تقسیم شده‌اند.

فسیل‌های یافته شده در آفریقا نشان می‌دهد که پستانداران از ۲۰ میلیون سال پیش در آن زندگی می‌کرده‌اند. یافته‌های اخیر در کنار دریاچه تورکانای کنیا نشان می‌دهد که انسانهای نخستین حدود ۵/۲ میلیون سال پیش در آن زندگی می‌کرده‌اند. در سال ۱۹۸۴، ریچارد لیکی و کامویا کیمئو اسکلت یک پسر بچه تورکانایی را در دریاچة تورکانا کشف کردند که مربوطه به ۶/۱ میلیون سال پیش است. صدها فسیل دانیاسوریهای کریاتاکوس / تروپود و کروکودیل‌های غول پیکر در اطراف کنیا در سال ۲۰۰۴ کشف شده‌است. فسیلهای مربوط به دوران سسوزوئیک (بیش از ۲۰۰ میلیون سال پیش) توسط گروه جستجوی دانشگاه یوتا و موزة ملی کینا در جولای آگوست ۲۰۰۴ در لوکیتانگ جورج در نزدیکی دریاچة تورکانا پیدا شده‌است.

کنیا، کشوری با فرهنگهای متفاوت است. فرهنگ‌های قابل توجه شامل ساحیلی در مناطق ساحلی، پاستورالیست در شمال و جوامع مختلف در مرکز و غرب می‌باشد. امروزه فرهنگ ماسای به خاطر صنعت توریسم بخوبی شناخته شده‌است هر چند که فقط یک قبیله کوچک است.

پارک ملی مانوا-گوندا سنت فلوریس: این پارک به علت پوشش گیاهی و جانوری غنی از اهمیت بسیاری برخوردار است. دشتهای وسیع آن زیستگاه گونه های مختلف جانورانی مانند: کرگدن سیاه، فیل، چیتا، یوزپلنگ، سگ وحشی، غزال پیشانی قرمز، و بوفالو است
جمهوری آفریقای مرکزی
پارک ملی مانوا-گوندا سنت فلوریس
Manovo-Gounda St Floris National Park
N09 00 E21 30
تاریخ ثبت : 1988
این پارک به علت پوشش گیاهی و جانوری غنی از اهمیت بسیاری برخوردار است. دشتهای وسیع آن زیستگاه گونه های مختلف جانورانی مانند: کرگدن سیاه، فیل، چیتا، یوزپلنگ، سگ وحشی، غزال پیشانی قرمز، و بوفالو است. گونه های متفاوتی از پرندگان آبی نیز در دشتهای سیلابی این پارک زندگی می کنند. 

پارک تالابی سنت لوئیس: فرآیندهای ناشی از باد، رودخانه و دریا در این محوطه موجب تشکیل اشکال مختلف پوشش سطح زمین، از جمله صخره‌های مرجانی، ساحل‌های طویل شنی، تپه‌های ساحلی، دریاچه‌های به هم پیوسته، مرداب و نیز تالاب‌های وسیع با پوشش گیاهی نی و پاپیروس شده است. 

آفریقای جنوبی
پارک تالابی سنت لوئیس
Greater St Lucia Wetland Park
S27 50 20 E32 33 00
تاریخ ثبت: 1999
فرآیندهای ناشی از باد، رودخانه و دریا در این محوطه موجب تشکیل اشکال مختلف پوشش سطح زمین، از جمله صخره‌های مرجانی، ساحل‌های طویل شنی، تپه‌های ساحلی، دریاچه‌های به هم پیوسته، مرداب و نیز تالاب‌های وسیع با پوشش گیاهی نی و پاپیروس شده است. تعامل محیط‌زیست نامتجانس پارک با سیل‌های و طوفان‌های عظیم ساحلی و نیز مکان جغرافیایی بینابینی آن میان آفریقای حاره‌ای و نیمه‌حاره‌ای، موجب تنوع زیستی فوق‌العاده‌ و گونه‌زایی مداوم در این محوطه شده است. چینش موزائیکی این اشکال مختلف زیستگاه‌ها و پوشش زمین کنار هم موجب ایجاد چشم‌اندازی فوق‌العاده در این منطقه شده است. این محوطه زیستگاهی حیاتی برای طیف وسیعی از گونه‌های متعلق به محیط‌های دریایی، تالابی و ساوانایی قاره آفریقا است.
دلایل ثبت:پارک سنت لوئیس شامل سیزده منطقه حفاظت شده هم‌جوار می‌شود که وسعت‌شان در مجموع بالغ بر 234 هزار هکتار می‌شود. این محوطه بزرگترین اکوسیستم مصب رودخانه‌ای در آفریقا است و جنوبی‌ترین صخره‌های مرجانی قاره آفریقا را در خود جای داده است. فرآیندهای مداوم رودخانه‌ای، دریایی و بادی در این محوطه موجب تنوع اشکال سطح زمین و ایجاد اکوسیستم‌های متنوع شده‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به دره‌های وسیع زیرآبی، سواحل شنی، تپه‌های جنگلی و نیز موزائیکی از تالاب، چمنزار، جنگل، دریاچه و ساوانا اشاره کرد. تنوع مورفولوژیک و نیز وقوع سیل‌ها و طوفان‌های بزرگ، موجب ایجاد فرآیندهای مداوم تکاملی در منطقه شده است. از جمله پدیده‌های طبیعی فوق‌العاده‌ای که در این پارک به چشم می‌خورند، می‌توان به افزایش و کاهش چشمگیر میزان نمک موجود در آب دریاچه‌ها، تعداد بسیار لاک‌پشت‌هایی که در ساحل تخم می‌گذارند، مهاجرت نهنگ‌ها، دلفین‌ها و کوسه‌ها در فواصل دور از ساحل، جمعیت زیاد پرندگان آبی از جمله پلیکان‌، لک‌لک، حواصیل و چلچله دریایی اشاره کرد. موقعیت خاص جغرافیایی این پارک در حدفاصل آفریقای حاره‌ای و نیمه‌حاره‌ای و نیز موقعیت ساحلی آن موجب تنوع زیستی بی‌نظیری در این پارک شده که وجود 521 گونه پرنده، تنها نمونه کوچکی از آن است 

پارک اوکاهلامبا/دراکنزبرپ: این پارک با صخره‌های بازالتی و خاک‌ریزهای شنی از زیبایی طبیعی بی نظیری برخوردار است.
آفریقای جنوبی
پارک اوکاهلامبا/دراکنزبرپ
uKhahlamba/Drakensberg Park
S29 23 00 E29 32 26
تاریخ ثبت : 2000
این پارک با صخره‌های بازالتی و خاک‌ریزهای شنی از زیبایی طبیعی بی نظیری برخوردار است. علفزارهای واقع در ارتفاعات، رودخانه‌های بکری که در دره‌ها جاری است و تنگه‌های بین صخره‌ها به زیبایی‌های این منطقه افزوده است. زیستگاه‌های متنوع این پارک گونه‌های مختلف گیاهان و جانوران بومی و غیر بومی در معرض انقراض، به ویژه پرندگان و درختان را در خود جای داده است. علاوه بر آن، این منطقه تماشایی دارای غارها و پناهگاه‌های صخره‌ای بسیاری نیز هست که بزرگترین مجموعه نقاشی‌های 4000 ساله آفریقا، جنوب صحرا، متعلق به اقوام سان را در این غارها می‌توان یافت. نقاشی‌های روی صخره‌ها از لحاظ کیفیت، تنوع موضوع و چگونگی به تصویر کشیدن حیوانات و انسان‌ها استثنایی و بی‌نظیرند. این نقاشی‌ها نمادی از حیات روحانی اقوام سان بوده که دیگر در این منطقه زندگی نمی‌کنند.

حیوانات هم مومیائی می شدند!

مصریان در روزگار باستان برای مومیایی کردن نه فقط انسانها بلکه جانوران نیز مشهور بودند.حیوانات مومیایی شده به چهارگونه تقسیم میشوند: بعنوان غذا برای متوفی در آخرت، حیوانات اهلی (خانگی)شخص متوفی، حیوانات آئینی و پیشکش های نذر شده. سه نوع اول در سراسر تاریخ مصر رواج داشت، نوع آخر کاملا به دوره یونانی- رومی محدود میشود. بطور کلی حیواناتی که بعنوان غذا دفن میشدند درسته نبودند بلکه تکه تکه میشدند. تا سلسله هجدهم این «مومیایی های آذوقه ای» به فرم تکه های گوشت یا پرنده کامل در تالارهای تدفینی قرار می گرفتند، گاهی درون ظروف سفالین نهاده میشدند تا متوفی بتواند در زندگی پس از مرگ از آنها بهره مند شود. از سلسله هجدهم تا بیست و یکم مومیایی های آذوقه ای شامل تکه های گوشت یا پرنده های درسته بود که با نمک و ناترون (نمک مقدس که از وادی ناترون حدود 64 کیلومتری شمال غرب قاهره آورده میشد) عمل آوری و سپس در باندهای کتانی پیچیده میشدند. این گوشتها در تابوتهای کوچک تکی از جنس چوب درخت انجیر مصری که به شکل فرم و ابعاد گوشت در می آمد قرار می گرفتند.

سگ مومیایی شده از مقبره kv۵۰ شاید یک سگ خانگی سلطنتی

بابونها نیز به خاطر توث تقدس داشتند مطالعه دی ان ای بابون برای جستجوی ویروس ایدز هم اکنون در حال انجام است

  

تصویر اشعه ایکس از گربه مومیایی شده، لیورپول 

مومیایی کروکدیل، کروکدیل های مقدس در تمام اندازه ها اغلب مومیایی میشدند دو گورستان اصلی آنها در فیوم و کُوم اُمبو قرار دارد

مومیایی مادر آپیس دربردارنده سر گاو ماده که در مدل گچ اندود جانور سوار شده

این مومیایی آذوقه ای محتوی پای یک گاو است که قبل از آنکه
درون مقبره یویا و تجویی در دره پادشاهان گذاشته شود در نمک حفظ و پس از باند پیچی در تابوت قرار میگرفت

منبع :مصرشناسی 

حساسیت غذائی در گربه ها

?Food Allergies or Intolerance in Cats

حساسیت غذائی حتما با نشانه هائی مثل خارش یا ناراحتی پوستی همراه ست در حالیکه عدم تحمل برخی از غذاها در پتها دقیقا مثل دل درد خفیف یا حالت تهوع برخی از انسانها بعد از خوردن غذاهای سرخ کردنی و تند میباشد.خوشبختانه هر دو این مشکلات با تغییر رژیم غذائی قابل حل ست.
چندین مطالعه تحقیقاتی معتبر ثابت کرده ماهی،گوشت گاو و فراورده های لبنی بیشترین آلرژی در سگها و گربه ها را سبب میشود.

درمان این آلرژی با تغییر رژیم غذائی پت آغاز میشود،به این شکل که به مدت 12 هفته منابع غذائی دارای پروتئین و هیدرات کربن:برای مثل گوشت اردک و سیب زمینی یا گوشت آهو و سیب زمینی به حیوان داده شود و ر طول 12 هفته به غیر از پروتئین و هیدرات کربن نباید از منابع غذائی دیگری استفاده کند.حتی ریزه خواری از میز غذای شما نیز ممنوع ست و پت در حال درمان نباید اسید چرب و مولتی ویتامین دریافت کند.
سابقا دامپزشکان رژیم درمانی را برای مدت سه هفته روی سگها انجام میدادند که فقط 26 درصد سگها در زمان مقرر به درمان پاسخ مثبت دادند و در مطالعات بعدی مشخص شد که نزدیک به صد در صد سگها در طول 12 هفته به درمان پاسخ میدهند و از این رو درمان از سه هفته به 12 هفته تغییر کرده ست.اگر در طول 12 هفته نشانه های آلرژی به طور کامل محو شود میتوان به تدریج پت را به رژیم غذائی کامل تحت نظر دامپزشک برگرداند.
رژیم غذائی فوق فقط بعد از تشخیص بیماری باید آغاز شود،عموما از طریق آزمایش خون اقدام به بررسی آلرژی غذائی در پتها می کنند با این حال عده زیادی از دامپزشکان عقیده دارند که آزمایش خون روش دقیق و قطعی برای تشخیص نیست و بر روی آزمایش بر روی پوست حیوان مصرند با این حال همه دامپزشکان بر روی آزمایش و بررسی سابقه رژیم غذائی پت بیمار اتفاق نظر دارند.
منبع :peteducation   

ترجمه : شیما.م

بیخوابی گربه ها در طول شب و راه حلهای آن!

بطور طبیعی گربه ها 16 ساعت از روز را در خواب هستند و ترجیح میدهند در طول شب به فعالیت بپردازند.و این یکی از شایعترین شکایات دارندگان گربه خانگی ست که از شیطنت و بازیگوشی گربه خود در طول شب شکایت می کنند.راههای زیادی برای کنترل این عادت ذاتی وجود دارد.

1- در اولین گام جای خواب راحت و گرم و نرمی دور از اتاق خواب خودتان برای گربه تهیه کنید.

2-برای جلوگیری از ورود گربه تان به اتاق خواب و بازی کردن و احتمالا انداختن یا شکستن برخی از وسایل در اتاق را ببندید.

3-سعی کنید در طول روز گربه تان را با اسباب بازی سرگرم کرده و بیدار نگه دارید.اسباب بازی موردعلاقه او را شناسائی کرده و در اختیارش بگذارید،لحظاتی را به او اجازه دهید کنار پنجره یا در بالکن بگذراند بدون شک در این لحظات برای اکتشاف و تماشای مناظر بیرون بیدار خواهد ماند.

4-غروب،چند ساعت قبل از خواب با گربه تان بازی کنید.

 

۵-صبح خیلی زود به او غذا ندهید.اگر هر روز از خانه بیرون میروید وعده های مختصری در ظرفهای تایمردار برایش بگذارید و وعده غذای بزرگ و اصلی را قبل از خواب شبانه به او بدهید.

6-شاید به این فکر افتاده اید زمانیکه گربه تان در طول شب شروع به میومیو و شیطنتهای بیش از حد معمول کرد چه کار می توانید بکنید؟اسپری کردن کمی آب،به صدا در آوردن ناگهانی چند سکه داخل بطری شیشه ای یا هر صدای دیگر اغلب گربه ها را قانع میکند که باید کاری را که در حال انجام آن هستند متوقف کنند.

 

7-روش موثر دیگر که البته نیاز به صبر و حوصله بیشتری دارد این است که نسبت به شیطنتهای گربه تان در طول شب بی تفاوت باشید.دقت کنید هر واکنش عصبی از طرف شما باعث میشود که گربه تان به آنچه که میخواسته دست یابد.یکی از بزرگترین اشتباهاتی که غالب صاحبان می کنند این ست که مدت زمان طولانی گربه را محبوس کرده و دوباره او را ازاد می کنند این عملکرد باعث میشود گربه شما پافشاری بیشتری برای انجام کار خود کند.

8-اگر مشکل بیخوابی گربه شما با رعایت همه موارد بالا حل نشد حتما با دامپزشک مشورت کنید!

منبع: peteducation   

ترجمه :شیما.م

پنج باور غلط درباره گربه ها

۱-گربه ها پتهای کم هزینه ای هستند.
هرچند که گربه ها مثل سگها نیاز به گردش روزانه ندارند اما این بدان معنا نیست که گربه ها نسبت به سایر پتها کم خرج تر باشند و نیاز به رسیدگی اندکی داشته باشند.سرپرستی هر پت نیاز به صرف زمان و پول دارد.گربه ها نیاز به برس کشیدن و آراستن و تغذیه اصولی و استفاده از خاک مخصوص و تمیز کردن روزانه ظرف خاک دارند که همه اینها هزینه دائمی و صرف وقت می طلبد.خصوصیت مستقل گربه ها به هیچ وجه به این معنا نیست که گربه های خانگی قادرند مستقلا از خود مراقبت کنند و نیاز به توجه ندارند.گربه های خانگی بدون توجه و مراقبت کافی به سرعت از لحاظ جسمی و روحی بیمار می شوند.طبق یک آمار رسمی در امریکا متوسط هزینه سالیانه نگهداری از یک گربه بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ دلارست که شامل ویزیت و هزینه های درمانی نیز میشود البته در این بین بیماریهای پیش بینی نشده و جراحی های اورژانسی محاسبه نشده ست.

۲-گربه ها قادرند چند روزی را به تنهایی در خانه سر کنند.
این عقیده هم از خصوصیت مستقل بودن گربه ها سرچشمه می گیرد اما به هیچ وجه واقعیت ندارد! اگر شما بیش از ۱۴ ساعت قصد ترک خانه را داشته باشید حتما باید از دوست قابل اعتمادی بخواهید که برای سرکشی و رسیدگی به گربه شما وقت صرف کند.تنها ماندن طولانی مدت گربه ها را وحشت زده و افسرده میکند و حتی فقط بعد از یک روز کامل تنهایی امکان بیمار شدن آنها نیز وجود دارد.بنابراین اگر حتی به تعطیلات خیلی کوتاهی(دو یا سه روزه)می روید گذاشتن مقدار غذا و آب کافی در اختیار گربه کافی نیست و حتما کسی باید در طول روز حداقل یک ساعت در کنار گربه شما باشد.قبل از سپردن گربه تان به دوست یا پرستار حتما از خصوصیات رفتاری و عادات برجسته اش لیست کاملی تهیه کرده و در اختیار شخص موردنظر قرار دهید.دادن شماره تماسی از خود و دامپزشکش نیز از ضروریات ست.

۳-گربه ها برای شاد زیستن نیاز دارند که چند ساعتی از روز را خارج از خانه سپری کنند.این طبیعت آنهاست.
در دنیای امروز رها کردن گربه خانگی بدون نظارت حکم بازی رولت روسی را دارد(بسیار خطرناک ست).گربه های خیابانی بدلیل خام خواری و کثیفی و........مستعد بیماریها و انگلهای زیادی هستند که گربه شما را براحتی مبتلا می کنند.در این بین اشخاصی هستند که با انگیزه های مختلفی مثل حیوان آزاری یا فروش حیوانات به لابراتوآرها و.........در کمین حیوانات خانگی هستند.تصادف با اتومبیل را فراموش نکنید خصوصا اینکه گربه خانگی شما به اندازه گربه های خیابانی در مقابل ماشینها و سایر خطرات احساس خطر نمی کند.طبق آخرین آمار متوسط عمر گربه های خیابانی(خوش شانس ترین آنها)نهایتا ۵ سال گزارش شده در حالیکه گربه های خانگی با مراقبت اصولی معمولا ۱۵ سالگی را براحتی پشت سر میگذارند.ما نسبت به پتهای خود مسئولیم و باید به خوبی از آنها مراقبت کنیم پس اگر از اینکه گربه تان گاهی با حسرت از پشت پنجره بیرون را نظاره میکند ناراحت هستید و دوست دارید در طول روز چند ساعتی خارج از خانه باشد باید تمام مدت ناظر باشید.اگر تراس یا حیاط خصوصی دارید می توانید با محصور کردن کامل این فضاها مدتی را به گربه تان اجازه دهید افتاب بگیرد یا با کنجکاوی اتفاقات در حال جریان را دنبال کند.اما مسلما بیشتر طول روز را گربه شما در منزل سپری خواهد کرد چراکه یک گربه خانگی ست پس اسباب بازی موردعلاقه اش را در اختیارش قرار دهید و زمانی را برای بازی کردن با او تعیین کنید تا کمتر نسبت به محیط بیرون کنجکاو باشد.

۴-هر غذایی می توانید به گربه تان بدهید٬اهمیتی ندارد چه نوع غذایی باشد!
به هیچ وجه این عقیده نمی تواند درست باشد.رژیم غذایی یکی از مهمترین عوامل تضمین سلامت پتهاست و به همین خاطر کارخانه های تولید غذاهای پتها در تلاشند بهترین غذاها را با کاملترین ترکیبات به بازار عرضه کنند.با یک رژیم غذایی اصولی و سالم پت شما طول عمر بیشتر و همچنین سلامت روحی و جسمی بهتری در طول عمر خود خواهد داشت.غالب غذای گربه ها را گوشت انواع حیوانات تشکیل میدهد و کنسروهای مخصوص گربه با گوشت حیوانات مختلف از بوقلمون گرفته تا خرگوش غذاهای موردنیاز و دلخواه گربه شماست.اما آنچه که درباره این کنسروها باید حتما توجه داشته باشید تاریخ مصرف و ترکیبات داخل کنسرو ست و مراقب باشید در ترکیبات کنسرو جوانه هایی مثل گندم یا برنج وجود نداشته باشد! در کنار غذاهای کنسروی که مسلما بخاطر فساد زودهنگام همیشه نمی توانید به گربه تان بدهید غذاهای خشک با طعمهای گوناگون نیز وجود دارد که این روزها در واقع غذای اصلی گربه های خانگی محسوب میشود.

۵-خانومهای باردار نباید از گربه نگهداری کنند.
باور غلط و عمیق دیگری درباره گربه ها وجود دارد و آن خطر بیماریهای گربه برای زنان باردار و جنین های آنهاست.از آنجائیکه در تالار به تفضیل در تاپیکهای مختلف دراین باره صحبت شده سخن را کوتاه کرده و فقط به بیان این نکته بسنده میکنم که نگهداری از یک گربه خانگی سالم تحت مراقبت دامپزشک به هیچ وجه خطری برای زنان باردار و جنین ها ندارد.
منبع : Oprah.com  

ترجمه : شیما.م

مروری بر حقوق حیوانات در آئین ها

در فرهنگ‌های باستانی، حیوانات از لحاظ تقدس و ارزش در طبقات مختلفی قرار می‌گرفتند و هر کدام نماد اسطوره‌ای بودند. به عنوان مثال پرندگان همواره در شمار جانداران ارجمند بودند و مردمان قدیم پرندگان را آفریدگانی فراسویی و از گونه‌ای دیگر می‌پنداشتند. در این فرهنگ‌ها، مرغان شکاری تیزپرواز از ارزش آیینی و نمادین بیشتری برخوردار بودند. مثلا‌ شاهین از دید نمادشناسی اسطوره برجسته‌تر و ارجمندتر از دیگر مرغان بود و ایرانیان، یونانیان و رومیان سرشت شاهین را از آتش می‌دانستند. ایرانیان باستان کلا‌غ را پرنده مهر و سروش می‌دانستند و ژرمن‌های باستان، کلا‌غ را یار و همراه خدای خویش، اودین می‌انگاشتند. سیمرغ یا هما نیز بسیار مورد توجه ایرانیان بوده و آن را در شمار مرغان خورشیدی می‌آوردند و معتقد بودند که سیمرغ،جان جانان است و جان‌های پاکیزه و پیراسته با رسیدن به سیمرغ، به خدا می‌رسند.
امروزه در قونیه معتقدند لحظه‌ای که آهویی به دنیا می‌آید، نوری مقدس زمین را روشن می‌کند و در برخی فرهنگ‌ها، آهو را نماد فرزانگی دانسته‌اند. در ایران باستان نیکی به حیوانات سودمند از وظایف اصلی بوده است. در تاریخ نقل شده بهرام گور از پادشاهان ساسانی کوشش‌های فراوانی در جهت توسعه پرورش اسب و اسب‌دوانی می‌کرد و انوشیروان به دامپروری علا‌قه فراوانی داشت. نیکی و ترحم به حیوانات در آئین مزدیسنا که در زمان ساسانیان رواج داشت، اهمیت زیادی داشته و در این مورد در رساله پهلوی ارداویراف‌نامه که در زمان ساسانیان نوشته شده نکات جالبی دیده می‌شود. ارداویراف موبدی که سفری به بهشت و دوزخ کرده و مردمان را از پاداش و عذاب در جهان دیگر با خبر می‌کند، سزای آنان را که نسبت به حیوانات بد رفتاری می‌کنند عذاب دوزخ و پاداش کسانی که به حیوانات نیک رفتاری می‌کنند را سعادت ابدی می‌داند.
در آیین مانی و مزدک نیز برای حیوانات اهمیت خاصی قائل بودند. مانی مردی ایرانی و دین او دین آمیخته از آیین زرتشت، مسیح و احتمالا‌ سایر ادیان زمان بود. برگزیدگان یا روحانیون این آیین از خوردن گوشت و هرگونه آزار رسانیدن به حیوانات و گیاهان به شدت امتناع می‌کردند. در رساله شایست ناشایست که از کتب پهلوی پیش از اسلا‌م است که تاکنون باقی مانده، از کشتار بیهوده حیوانات به شدت نهی شده است. در این کتاب می‌خوانیم هر کس بیهوده حیوانات را بکشد، در آن جهان عذابی دردناک خواهد داشت و هر که به حیوانات نکویی کند و امکان زاد و ولد آنها را فراهم آورد، مورد لطف ایزدی قرار خواهد گرفت. در زرتشت نامه نیز از قول زرتشت توجه و مهربانی به حیوانات توصیه شده است. در متون اوستایی از جمشید به عنوان نجات‌دهنده حیوانات بسیار یاد شده است. جمشید به معنای پرتو ماه است، برخی او را برادر طهمورث و فردوسی او را پسر طهمورث می‌داند. به قول طبری، او وسایل اهلی کردن حیوانات را ابداع کرد و در صنعت ابریشم و دیگر رشتنی‌ها تبحر داشت و بفرمود تا لباس ببافند و رنگ کنند. زین و پالا‌ن را ابداع کرد تا به کمک آن چهار پایان را رام کنند و به اطاعت درآورند. در اوستا، جمشید دارنده گله‌های فراوان است و حیوانات را از شر گرسنگی و بی‌علوفگی می‌رهاند.
آریاییان ایران و هند به وجود خدایان و فرشتگان متعددی برای هر چیز قائل بودند. ازجمله خدایانی بودند که بر حیوانات تاثیر اساسی داشتند، مانند اوشس که نگهدارنده گاوان بود و سویتری که خدای آفتاب و زنده‌کننده و زاینده بود و روشنایی را به بشر هدیه می‌کرد و همه اینها یادآور میترا و مهر هستند که در سنت آریایی و مخصوصا ایرانیان نگهبان گله اسبان و نشخوارکنندگان و بخشنده قدرت باروری به حیوانات ماده و زنان بود.ویشنو خدای محافظ و مظهر نیروی آفتاب، صاحب گاوان شیرده و چراگاه‌های حاصلخیز بود و در خدمت مردم قرار داشت. ریشودوا که روح همه خدایان بود، کمال محبت و عنایت را به همه موجودات ازجمله گاو و گوساله داشت. در اوپانیشاد هندوان رعایت حقوق حیوانات و آزار نرساندن به آنها با بیانی شاعرانه توصیف شده است.
‌ در فرهنگ اوستایی و پهلوی هر یک از روزهای ماه‌های ایرانی نام مخصوصی داشت که هر کدام نام یکی از فرشتگان بود. روز چهاردهم هر ماه را جوش یا گوش می‌گفتند. ابوریحان بیرونی در مقابل روز گوش عدد پر را قرار می‌دهد که به حروف ابجد برابر ۱۴ هست که همان چهاردهم ماه می‌شود. در این روز دعای مخصوص در واسپارا می‌خواندند و سلا‌مت حیوانات را آرزو می‌کردند. مساله گوش‌روز در فرهنگ اسلا‌می نیز وارد شده است. چنان که ملا‌محسن فیض کاشانی رساله‌ای در نقل روایت معلی بن حفنیس از امام صادق(س) راجع به نوروز و ۳۰ روز ماه پارسیان تالیف کرده است. فیض کاشانی در این رساله ۳۰ روز ماه را با ذکر نام پارسی آن ذکر کرده، در هر مورد راجع به فرشته صاحب‌نام مطلبی گفته و از کارهایی که انجام دادن آنها در هر یک از این روزها پسندیده یا ناپسند است یاد کرده است. در این رساله در مورد روز چهاردهم ماه گفته شده است: چهاردهم حوس، نام فرشته‌ای است موکل بر آدمیان و چهارپایان، فارسیان می‌گویند روزی سبک است و ما می‌گوییم روز خوبی است برای هرچه خواهد، و دیدن شرفا و علما برای حاجت خواستن در این روز خوب است و هر کس در این روز بیمار شود به‌زودی شفا یابد.

● حقوق حیوانات در قرآن کریم
در قرآن کریم آیات متعددی در مورد حیوانات دیده می‌شود که بارها به این موضوع اشاره شده که حیوانات نشانه‌قدرت الهی و مایه عبرت بشر هستند و در آنها منافع بی‌شماری برای انسان‌ها قرار داده شده است.آیا آنها ندیدند که از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‌ایم چهار‌پایانی برای آنها آفریدیم که آنان مالک آن هستند؟ آنها را رام ایشان ساختیم‌، هم مرکب آنان از آن است و هم از آن تغذیه می‌کنند و برای آنان منافع دیگری در آن حیوانات است و نوشیدنی‌های گوارایی، آیا با این حال شکرگزاری نمی‌کنند؟(یس، ۷۱-۷۳ )همانا برای شما در مطالعه حال چهار‌پایان و حیوانات اهلی عبرتی هست که از شیر و گوشت و پوست خود به شما بهره می‌دهند و بسیاری منافع دیگر برای شما دارند و از گوشت و شیر آنها تناول می‌کنید( مؤمنین، ۲۱) خداوند در آیات متعدد از انسان می‌خواهد که در آیات الهی و ازجمله خلقت خود و حیوانات تدبر کنند. برای مثال در سوره غاشیه آمده است:
<آیا به شتر نمی‌نگرند که چگونه آفریده شده است( غاشیه، ۱۷) خداوند متعال در امثال این آیات مردم را به شناختن حیوانات و تفکر در کیفیت خلقت آنها و کارهایی که می‌کنند ترغیب نموده و در آیات دیگر، انسان‌ها را به عبرت گرفتن از بعضی از آنها مانند چهارپایان‌، پرندگان، مورچه‌‌ها و زنبورهای عسل دعوت کرده است. آیات ۵ تا ۸ سوره‌نحل نیز به منافع حیوانات اشاراتی جالب و شگفت‌انگیز دارد به طوری که پس از بیان برخی منافع مادی چهارپایان ازجمله تهیه پوشش و خوراک، روی جنبه استفاده روانی از آنها نیز تکیه کرده و می‌گوید: در این حیوانات برای شما زینت و شکوهی است به هنگامی که آنها را به استراحتگاهشان بازمی‌گردانید و هنگامی که صبحگاهان به صحرا می‌فرستید.( نحل، ۵-۸) در تفسیر این آیه آمده است که منظره جالب حرکت دسته‌جمعی گوسفندان و چهارپایان به سوی بیابان و چراگاه، سپس بازگشت‌شان به سوی آغل و استراحتگاه که قرآن از آن تعبیر به جمال کرده تنها یک مساله ظاهری و تشریفاتی نیست، بلکه گویای این حقیقت است که چنین جامعه‌ای خود‌کفا است، این درواقع جمال استغناء و خودکفایی جامعه است، جمال تولید و تامین فرآورده‌های مورد نیاز یک ملت و همان استقلا‌ل اقتصادی و ترک هرگونه وابستگی است. ‌
سوره نحل نیز اسرار شگفت انگیزی در مورد زنبور عسل بیان می‌کند. زنبور عسل دارای زندگی بسیار منظم توام با برنامه‌ریزی و تقسیم کار و مسوولیت است. کندو پاک‌ترین، منظم‌ترین و پرکارترین شهر دنیا است که از تمدن درخشانی برخوردار است و شاید تنها دلیلی که برای این همه نظم و همکاری بتوان آورد، در همین آیه خلا‌صه می‌شود که: پروردگار تو به زنبور عسل وحی فرستاد که از کوه‌ها و درختان و داربست‌هایی که مردم می‌سازند خانه‌هایی برگزین سپس از تمام ثمرات تناول کن و راه‌هایی که پروردگارت برای تو تعیین کرده به راحتی بپیما. از درون شکم آنها نوشیدنی خاصی خارج می‌شود به رنگ‌های مختلف، که در آن شفای مردم هست، در این امر نشانه روشنی است برای آنها که اهل فکرند(نحل، ۶۸-۶۷)
● تکامل و حشر حیوانات در قیامت
برخی آیات قرآن به تکامل و حشر و رستاخیز حیوانات اشاره کرده‌اند که جای سوال و بحث فراوانی را برمی‌انگیزد، چرا که لا‌زمه رستاخیز و حساب و جزا، مساله عقل و شعور و تکلیف و مسوولیت است، آیا حیوانات هم دارای سطحی از شعور و ادراک هستند که رستاخیز داشته باشند؟ سوره انعام در این زمینه می‌گوید: محققان بدانید که هر جنبنده در روی زمین و هر پرنده که به دو بال در هوا پرواز می‌کند، همگی طایفه‌ای مانند شما نوع بنی‌بشر هستند. ما در کتاب آفرینش هیچ‌چیز را فروگذار نکردیم. سپس همه به سوی پروردگار خود محشور می‌شوند.( انعام، ۳۸) در مورد این آیه تفاسیر زیادی نقل شده است. مرحوم علا‌مه طباطبایی (ره) در بحث مبسوطی ذیل آیه، شباهت اجتماعات حیوانی را به انسانی از نظر کثرت و عدد، هدفداری و حتی دارا بودن نوعی از زندگی ارادی و شعوری مطرح کرده و می‌نویسد: تفکر عمیق در اطوار زندگی حیوانی که ما در بسیاری از شئون حیاتی خود با آنها سر و کار داریم و در نظر گرفتن حالا‌ت مختلفی که هر نوع از انواع این حیوانات در مسیر زندگی به خود می‌گیرند، ما را به این نکته واقف می‌سازد که حیوانات هم مانند انسان دارای عقاید و آرای فردی و اجتماعی هستند. حرکات و سکناتی که آنها در راه بقا و جلوگیری از نابود شدن نشان می‌دهند همه برمبنای آن عقاید است. در اجتماعات حیوانی هم مانند اجتماعات بشری فطرتا ماده و استعداد پذیرفتن دین الهی وجود دارد. همان فطرتی که در بشر سرچشمه دین الهی است و وی را برای حشر و بازگشت به سوی خدا، قابل و مستعد می‌سازد، در حیوانات نیز هست. در تفسیر نمونه ضمن بیان زندگی شگفت‌انگیز زنبور عسل و مورچه، وفای حیوانات به صاحب خود و تربیت‌پذیری آنها برای مقاصد انسانی، آمده است: در آیات متعددی از قرآن، مطالبی دیده می‌شود که دلیل قابل ملا‌حظه‌ای برای فهم و شعور بعضی از حیوانات محسوب می‌شود‌، داستان فرار کردن مورچه‌‌ها از برابر لشکر سلیمان، داستان آمدن هدهد به منطقه سبا و یمن و آوردن خبرهای هیجان‌انگیز برای سلیمان شاهد این مدعا است.
در روایات اسلا‌می نیز احادیث متعددی در زمینه رستاخیز حیوانات دیده می‌شود. ازجمله در تفسیر المنار روایتی از طریق اهل تسنن نقل شده که پیامبر(ع) در تفسیر آیه مورد بحث فرمودند: خداوند تمام این جنبندگان را در روز قیامت برمی‌انگیزاند و قصاص بعضی را از بعضی می‌گیرد. حتی قصاص حیوانی را که شاخ نداشته و دیگری بی‌جهت به او شاخ زده است، از اولی خواهد گرفت. همچنین از ابوذر نقل شده که گفت: ما خدمت پیامبر(ع) بودیم که در پیش روی ما، دو بز به یکدیگر شاخ زدند. پیامبر(ع) فرمود: می‌دانید چرا اینها به یکدیگر شاخ زدند؟ حاضران عرض کردند: نه. پیامبر(ع) فرمود: اما خدا می‌داند چرا و به‌زودی در میان آنها داوری خواهد کرد (همو.) آیاتی همچون: واذا الوحوش حشرت( تکویر، ۵) و ثم الی ربهم یحشرون( انعام، ۳۸) نیز تأکیدی دیگر بر حشر و رستاخیز حیوانات است. ‌
این همه نشان می‌دهد که حقوق حیوانات از چه جایگاه بالا‌یی در بین ادیان و آیین‌‌های مختلف برخوردارست. 

منبع :سیمرغ

گیاهان،حیوانات و موجودات افسانه ای ایران باستان

ایران سرزمینی است با تفاوت های بسیار در وضع اقلیم و مناظر طبیعت و ساختمان زمین و به همین خاطر می شود در ایران 4 فصل را به صورت یکجا شاهد بود ، حال تعجب آور نیست وقتی اقلیم آب وهوایی ایران اینگونه است از نظر گیاهی و حیوانی نیز بدینگونه نباشد.

نشانه هایی از وجود شیر در فارس و خراسان در دست می باشد.به غیر از تصاویری که در نقوش باستانی و افسانه های عهد ساسانی هست در قرون اولیه اسلامی هم از شکار شیر توسط پادشاهان و ناموران سخن به میان آمده است.
شیر یال کوتاه هم که سابقا در دشت ارژن و نواحی جنوب غربی شیراز و همچنین در کوه های دورافتاده لرستان و خوزستان وجود داشته نشان چندانی در دست نیست.می توان گفت که دلیل اسم گزاری و القاب و عناوینی مانند شیراوژن ، شیرشکار ، شیرزبل ( شیردل ) و شیروی هم از اثر طولانی مدت وجود شیر در تاریخ ایران نشات گرفته است.

گونه دیگر حیوانی به نام پلنگ است که در مازندران و فارس و در مجاورت جنگلها و کو ها وجود دارد و نام هایی چون : پلنگان ، پلنگ دره ، پلنگ دژ شاهد این مدعا است.

گرگ نیز از قدیم مایه ی تهدید دام و انسان بوده و در زبان اوستایی و در پهلوی با آنچه در لهجه ها و زبان های کنونی آریایی است شباهت دارد ، که حاکی از قدمت حضور گرگ در داخل فلات است.نام هایی چون : گرگین ، گرگسار، گرگان هم نشان از روزگاران دیرین آریایی هاست.

گراز یا وراز نیز یکی دیگر از این دست حیوانات است که قداست آن به حدی است که ایزد بهرام یک بار به صورت او بر زردشت ظاهر گشت.نام هایی همچون وراز بنده ، ورازدات ، ورازنرسی و شهرواز نیز از این دست اسامی مربوط به وراز است که نشان دهنده این است که در مواقعی از گراز به عنوان توتم یا چیزی شبیه به آن برای عبادت استفاده میشده است.

این از تعدادی از جانوارن وحشی که قدمت تاریخی در ایران دارند و حال به جانوران اهلی مانند گاو ، اسب و شتر و استر وگوسفند و بز می رسیم که از اعصار گذشته در داخل فلات موردتوجه آریایی ها قرارگرفته اند و مورد پرستش آنها بوده اند.

یک گلدان سومری متعلق به هزاره چهارم قبل از میلاد وجود دارد که نقش گاوی بر آن حک شده و این نشان می دهد که گاو از مدتها قبل اهلی گشته و در شمال و شمال غربی فلات می زیسته است.
چون گاوها نقش حیاتی درتوسعه کشاورزی و معیشت مردم داشته اند حتی از قبل ورود آریایی ها مورد توجه آنها بوده اند و مورد تقدیس قرار می گرفته اند.
از تقدیس گاو همین بس که آریایی ها اعتقاد داشتند که گاو نخستین افریده ایزدی است و انواع گیاهان شفابخش از اعضای آن می روید و گمیز او مایه ی تطهیر و تزکیه است.

دیگر حیوان اهلی اسب است که مرکوب مورد علاقه آریایی ها بوده است و در سرزمین ماد اسب هایی تربیت می شد که از شهرت جهانی برخوردار بود.
گفته می شود بعد از گاو این اسب بوده که مفیدترین حیوان تلقی می گردیده.این حیوان نیز مانند گاو مورد ستایش و نیایش آریایی ها قرار داشته و با توجه به سرودهای دینی زدرشت روان وی مورد نیایش قرار می گرفته است.
نام تعداد بسیاری از پهلوانان و پادشاهان مانند: تهماسپ، ارجاسپ ، ویشتاسپ ، گرشاسپ ، اسوار و اسفار از نام این حیوان گرفته دشه است.لازم به ذکر است که نقش اسب در درفش تصویر شده است و داریوش نیز به پرورش اسب نیکو به خود می بالد و در آئین زرتشت نیز مساحمه در نگهداری اسب گناه به شمار می آید.

خر نیز از قدیمی ترین حیوانات اهلی برای سواری و بارکشی است که در نقوش عیلامی تصویرش موجود است.شتر نیز وسیله ای مناسب برای حمل و نقل و رفت و آمد بوده که از قدیم در فلات ایران موجود بوده است.شتران دوکوهان گرگان و سیستان اهمیتی تاریخی داشته اند و نام های پرآوازه ای همچون زردشت (زرتوشتره: دارنده شتر زرد) و فرشوشتر (دارنده شتر راهوار ) هم از شتر گرفته شده اند.
دیگر حیوان سگ می باشد که وی نیز به خاطر نگه داری و نگه بانی از گله و خانه در تمامی فلات ایران موجود بوده است. به این حیوان در تغذیه بسیار توجه می شده که موجب شد انواع آن خوش ترکیب درآید و این سگ ها در نزد آریاها مقرب و محبوب بوده و در نگه داری آنها اهتمام بسیار به خرج می داده اند.

جانورانی نیز که به خاطر پوست و یا گوشتشان کشته می شده اند از قدیم در ایران بوده اند مانند گورخر که در ولایات جبال ( ماد ) مخصوصا نواحی مجاور کویر از دیرباز وجود داشت.


از سایر جانوران مانند آهوی ماده ، بزکوهی ،خرگوش و سمور ماده که در عهد ساسانیان و شاید قبل از آن از گوشت آنها خوراک های لذیذ و شاهانه تهیه می شده است و تصاویرشان در نقوش و شروف باستانی به وفور یافت می شود.
حال به پرندگان می رسیم.
در ایران باستان از قدیم خروس مورد تکریم آریایی ها بوده و آنرا مرغ سروش پاک می خوانده اند و بانگ آنرا موجب طرد آفت از عالم می شمردند.
همچنین شاهین که تصویر آن نشان هخامنشیان گشت در کوهستان های این سرزمین فراوان مورد تکریم بوده و دیدار آن را به فال نیک می گرفته اند.
سیمرغ هم که با نام خود (سین مرو: شاهین مرغ ) نشان از وفاپروری و بلند نظری این مرغ اسطوره ای در میان اقوام است.در نزد اقوام دیگر سیمرغ با نام ققنوس، ققنس و فنیکس وجود دارد و تصویری از آنرا به یاد می آورد.
لازم به ذکر است که این پرنده بیشتر حالت اسطوره ای افسانه ای دارد همانطور که در شاهنامه سیمرغ به عنوان نگه دارنده زال پدر رستم دستان شناخته می شود و یا دیگر افسانه ها که باز هم نقشی اسطوره ای مانند دارد تا حقیقی.

از حیوانات افسانه ای دیگر می توان به اژدها اشاره نمود که تعبیری از انواع مارهای عجیب و نادر است که کشتن آن ها کاری ایزدی و ایزدپسند به شمار می رفته است.
از دیگر جانوران موذی و زیان آور میتوان به عنکبوت ، مگس ارغند ، مگس گاو، مارسرخ ، مارشیوا ، وزغ و کژدم و دیگر حیوانات مشابه می توان نام برد.
این جانوران موذی و زیان آور بیشتر در باتلاق ها و مرداب ها می زیسته اند و وجودشان را به اهریمن نسبت داده اند و به دیده نفرت به آن ها می نگریسته اند.مثلا آریای های ایرانی کفاره ی بعضی گناهان را کشتن مار و وزغ و این چنین حیواناتی می دانسته اند. 

جمع آوری اطلاعات: ادیب نوروزی 

همه چیز درباره یوز ایرانی

نسل‌ یوزپلنگ‌ آسیایی‌ در تنها زیستگاهش‌ ایران‌‌ در حال‌ انفراض‌ است‌‌ خبر جدیدی‌ نیست‌‌ اما این‌ خبر در ایران‌ به‌ جز تعدادی‌ علاقمند به‌ محیط زیست‌‌ واکنشی‌ را در مردم‌ برنیانگیخته‌ است‌‌. واژه یوزپلنگ یکی از واژه های اصیل ایرانی است که از ترکیب دو کله یوز و پلنگ حاصل شده است. یوز بُن مضارع مصدر یوزیدن به معنای " جَستن، جهیدن و طلب کردن" بوده و از این رو یوزپلنگ، به معنای پلنگی است که به دنبال شکار خود گشته و آن را با جستن و دنبال کردن می گیرد.
درگذشته این جانور را پلنگ شکاری می‌نامیدند که به سبب شباهت زیاد آن به پلنگ و روش شکار منحصر به فرد آن بوده است.
ایرانیان باستان این جانور را بیشتر با نام "یوز" می شناخته‌اند و کمتر کلمه "یوزپلنگ" را برای آن بکار می‌بردند. همچنین به این جانور به خصوص در زمان تولگی "هَوْبَر" هم گفته می‌شده است.
برای این جانور زییا در زبانهای مختلف نامهای گوناگونی به کار رفته است. در زبان عربی یوز را "فهد" می‌نامند درحالیکه در افغانستان به آن "تازی پرنگ" (فارسی دری) و "تازی پلنگ" (پشتو) گفته می‌شود.
در پاکستان نیز در زبان براهوئی به آن "یوز" گفته می‌شود. در گویش سواحیلی نیز که در شرق آفریقا رایج است نام "دوما" را برای این جانور بکار می‌برند. یوزپلنگ در زبان انگلیسی "چیتا Cheetah" گفته می‌شود که ریشه سانسکریتی داشته و از هندوستان بدست آمده است. امروزه در سرتاسر دنیا این جانور را با نام انگلیسی آن‌می شناسند.
در جهان‌ دو گونه‌ یوزپلنگ‌ وجود دارد که‌ یکی‌ گونه‌ آسیایی‌ و دیگری‌ گونه‌ افریقایی‌ است.‌‌ گونه‌ افریقایی‌ یوزپلنگ‌‌ در شمال‌ این‌ قاره‌ پهناور منقرض‌ شده‌ و فقط محدود به‌ جنوب‌ این‌ قاره‌ شده‌ است‌ که‌ البته‌ با برنامه‌های‌ مناسب‌ حفاظتی‌ در حال‌ حاضر از نظر جمعیتی‌ در وضعیت‌ مناسبی‌ است‌‌.
اما یوز آسیایی‌ که‌ زمانی گستره‌ وسیعی‌ از غرب‌ این‌ قاره‌ از سوریه‌ و عربستان‌ گرفته‌ تا هندوستان‌ و ترکمنستان‌ پراکنده‌ بود از ‌20‌ سال‌ پیش‌‌ جز در ایران منقرض‌ شده‌ است‌‌.
مثلا این‌ گونه‌ در عراق‌ از ‌1929‌‌ کویت‌ ‌1942‌‌ هند ‌1947‌‌ قزاقستان‌ ‌1970‌‌ پاکستان‌ ‌1972‌‌ ترکمنستان‌ ‌1973‌‌ عربستان‌ ‌1973‌‌ و عمان‌ ‌1977‌ منقرض‌ شده‌ است‌‌ .
در حال‌ حاضر یوپلنگ‌ آسیایی‌ فقط به‌ کشور ایران‌ که‌ ‌40‌ سال‌ پیش‌ برنامه‌ حفاظتی‌ خود را برای‌ نگهداری‌ نسل‌ این‌ حیوان‌ آغاز و از ‌20‌ سال‌ پیش‌ تشدید کرد‌ محدود می‌شود‌ به‌ همین‌ دلیل‌ است‌ که‌ امروزه‌ به‌ یوز آسیایی‌‌ یوز ایرانی‌‌ نیز گفته‌ می‌شود‌.
مشخصات‌ یوزپلنگ‌ آسیایی‌ مشخصات‌ ظاهری‌: یوزپلنگ‌ از خانواده‌ گربه‌ سانان‌ به‌ شمار می‌آ‌ید و به‌ دلیل‌ داشتن‌ دست‌ و‌ پاهای‌ بلند‌ بدنی‌ باریک‌ و کشیده‌ و سینه‌های‌ فراخ‌ تا حدودی‌ شبیه‌ سگ‌ تازی‌ است‌ ولی‌ برخلاف‌ سگ‌ سانان‌ سر کوچک‌ و گردن‌ و پوزه‌های‌ کوتاه‌ و گوش‌هایی‌ کوچک‌ و گرد دارد‌.
به‌ طور کلی‌ می‌توان‌ آن‌ را به‌ سگی‌ با کله‌ گربه‌‌ تشبیه کرد‌. رنگ‌ پشت‌ زرد کم‌ رنگ‌ تا زرد متمایل‌ به‌ قرمز و زیر بدن‌ سفید است‌. بسیاری‌ از مردم‌ یوز را با پلنگ‌ اشتباه‌ می‌گیرند‌ اما تفاوت‌ بارز این‌ دو حیوان‌ در شکل‌ خال‌هایشان‌ است‌‌ در یوز خال‌ها توپر و گرد است‌‌ در حالی‌ که‌خال‌های‌ پلنگ‌ درشت‌ و توخالی‌ و گل‌ مانند است.
وجود نوار سیاه‌ رنگی‌ که‌ از گوشه‌ داخلی‌ چشم‌های‌ یوز‌ به‌ موازات‌ بینی‌‌ تا گوشه‌ لبها امتداد یافته‌ و به خط اشک‌‌ معروف‌ است‌ نیز از مشخصات‌ بارز یوز است.
چشمان‌ یوز در بالای‌ کاسه‌ سر قرار دارد.‌ طول‌ سر و بدن‌ یوزپلنگ‌ بالغ‌ از ‌112‌ تا ‌137‌ سانتی‌ متر‌ طول‌ دم‌ ‌64‌ تا ‌86‌ سانتی‌ متر و بلندی‌ شانه‌هایش‌ ‌71‌ تا ‌84‌ سانتی‌ متر است‌ و وزن‌ حیوان‌ به‌ ‌34‌ تا ‌54‌ کیلوگرم‌ می‌رسد. جنس‌ نر یوز‌ اندکی‌ بزرگتر از جنس‌ ماده‌ است‌‌.
ویژگی‌ رفتاری‌: برخورداری‌ از ستون‌ فقرات‌ انعطاف‌ پذیر‌، کبد و قلب‌ بزرگ‌،‌ سوراخ‌ بینی‌ گشاد‌، ظرفیت‌ بالای‌ ریه،‌‌ بدنی‌ عضلانی‌ و باریک‌‌ یوزپلنگ‌ را تیز‌روترین‌ شکارچی‌ جهان‌ ساخته‌ است. آنها قادرند با سرعتی‌ معادل‌ ‌110‌ کیلومتر بر ساعت‌ بدوند.
یوزپلنگ‌ نظم‌ اجتماعی‌ منحصر به‌ فردی‌ دارد. در ایران‌ مطالعاتی‌ درباره یوزپلنگ‌ صورت‌ نگرفته‌ است‌؛‌ اما مطالعات‌ انجام‌ شده‌ در افریقا نشان‌ مییدهد که‌ یوزپلنگ‌ ماده‌ به‌ استثنای‌ زمان‌ مراقبت‌ از توله‌ها به‌ تنهایی‌ زندگی‌ می‌کند و یوزپلنگ‌ نر در مراقبت‌ از بچه‌ها نقشی‌ بر عهده‌ ندارد.
توله‌هابه‌ مدت‌ ‌18‌ ماه‌ در کنار مادرشان‌ می‌مانند و طی‌ این‌ دوره‌ که‌ اهمیت‌ بالایی‌ در زندگی‌ توله‌ها دارد‌ چگونگی‌ شکار و گزیر از گزند شکارچیان‌ دیگر مانند پلنگ‌‌ کفتار و گرگ‌ را می‌آموزند‌ در ‌18‌ ماهگی‌ توله‌ها از مادر جدا می‌شوند‌ از این‌ پس‌ ممکن‌ است‌ توله‌ها با هم‌ شیران‌ خود حتی‌ تا ‌6‌ ماه‌ دیگر به‌ سر برند‌ در دو سالگی‌ هم‌ شیران‌ ماده‌ بقیه‌ را ترک‌ می‌کنند و نرهای‌ جوان‌ با هم‌ می‌مانند‌ در واقع نرها به‌ تنهایی‌ یا همراه‌ برادران‌ خونی‌ خود زندگی‌ می‌کنند اما ماده‌ها به‌ جز زمان‌ بچه‌داری‌‌ تنها زندگی‌ می‌کنند.
برخی‌ از این‌ گروه‌ها برای‌ خود حوزه‌ای‌ تعیین‌ می‌کنند تا یوزپلنگ‌ ماده‌ را برای‌ جفت‌گیری‌ جلب‌ کنند‌ این‌ حوزه‌ها اغلب‌ در جاهایی‌ است‌ که‌ در آن‌ طعمه‌ و آب‌ کافی‌ وجود داشته‌ باشد‌ در فصل‌ جفت‌گیری‌ هر نر برای‌ خود قلمروی‌ را انتخاب‌ می‌کند‌. در این‌ فصل‌ نزاع‌های‌ خشنی‌ میان‌ نرهای‌ گروه‌ در دفاع‌ از حد و مرز قلمروشان‌ صورت‌ می‌گیرد‌.
یوزپلنگ‌ها معمولا صبح‌ زود یا غروب‌ به‌ شکار می‌روند‌ پس‌ از انتخاب‌ طعمه‌‌ که‌ معمولا حیوانات‌ ضعیف‌تر هستند؛ به‌ صورت‌ غیر محسوس‌ به آنها نزدیک‌ شده‌ و پس‌ از رسیدن‌ به‌ فاصله‌ حدود ‌10‌ تا ‌30‌ متر حمله‌ انفجاری‌ خود را شروع می‌کنند‌ پس‌ از به‌ زمین‌ انداختن‌ طعمه‌ گلوی‌ او را با دندانهایش‌ فشارمی‌دهد تا خفه‌ شود. ‌
تعقیب‌ طعمه‌ معمولا ‌20‌ ثانیه‌ و به‌ ندرت‌ بیش‌ از یک‌ دقیقه‌ به‌ طول‌ می‌انجامد و در این‌ زمان‌ بیش‌ از ‌500‌ متر شکارش‌ را دنبال نمی‌کند.‌ قریب‌ به‌ نیمی‌ از تعقیبها موفقیت‌ امیزند‌ گاهی‌ اوقات‌ شکارچیان‌ دیگر نظیر گرگ‌ طعمه‌ او را از چنگش‌ بیرون‌ می‌آ‌ورند‌. یوزپلنگ‌ مانند پلنگ‌ قادر به‌ پنهان‌ کردن‌ طعمه‌اش‌ از دسترس‌ سایر گوشتخواران‌ نیست‌ به‌ همین‌ دلیل‌ بعد از خوردن‌ یک‌ وعده‌ غذا در بیشتر اوقات‌ باقیمانده‌ را از دست‌ می‌دهد‌. 

تولید مثل‌: بلوغی‌ جنسی‌ در حدود ‌20‌ ماهگی‌ رخ‌ می‌دهد.‌ زمان‌ بارداری‌ ‌95‌ روز و تعداد توله‌ها ‌1‌ تا ‌6‌ و معمولا ‌4‌ تا ‌5‌ عدد است.‌‌ توله‌ها در هنگام‌ تولد حدود ‌300‌ گرم‌ وزن‌ و ‌30‌ سانتی‌ متر طول‌ دارند‌. رنگ‌ آنها خاکستری‌ تیره‌ است‌ و موهای‌ بلندی‌ بر پشتشان‌ دارند.‌
این‌ موها باعث‌ استتار توله‌ها در میان بوته‌زارهای‌ خشک‌ و پنهان‌ نگاهداشتن‌ آنها از دید شکارچیان‌ دیگر است‌ . بچه‌ها به‌ دلیل‌ جمع شدن‌ ناخنها تا شش‌ ماهگی‌‌ قادرند از درخت‌ بالا بروند‌.
تغذیه‌: یوزپلنگ‌ در ایران‌ عمدتا از جبیر،‌ آهو،‌ قوچ‌ ، میش‌‌، کل‌ و بز و خرگوش‌ وحشی‌ تغذیه‌ می‌کند‌.
زیستگاه‌های‌ یوزپلنگ‌ و آمار آن‌ در ایران‌: یوزپلنگ‌ در دشتهای‌ باز و تپه‌ ماهورهای‌ واقع در مناطق‌ استپی‌ و بیابانی‌ و نیمه‌ کویری‌ و زیستگاه‌های‌ باز دیگری‌ که‌ طعمه‌ در آن وجود داشته‌ باشد‌ دیده‌ می‌شود‌. زیستگاه‌‌ عمده‌ یوزپلنگ‌ در ایران‌ دشت‌ کویر است‌ که‌ بخش‌هایی‌ از استان‌ کرمان‌‌، خراسان،‌‌ سمنان‌،‌ یزد،‌ تهران‌ و اصفهان‌ را در بر می‌گیرد‌. اکنون‌ این ناحیه‌ وسیع استپی‌ و بیابانی‌ به‌ آخرین‌ پناهگاه‌ یوز آسیایی‌ مبدل‌ شده‌ است‌‌.
سابق‌ بر این‌ ‌بین‌ سالهای‌ ‌46‌ تا ‌‌57‌ گزارش‌هایی‌ از تهران‌ ‌به‌ خصوص‌ پارک‌ ملی‌ کویر مرکزی‌‌‌ سمنان‌ ‌توران‌‌ خوش‌ ییلاق‌ و مناطق‌ اطراف‌‌‌ خراسان‌ ،‌منطقه‌ میاندشت‌ و اطراف‌ طبس‌‌‌ یزد، ‌منطقه‌ کالمند‌، مناطق‌ اطراف‌ بافق‌‌ مهریز،‌ تفت‌ و شهر یزد‌‌، اصفهان،‌ ‌منطقه‌ موته‌ و کلاه‌ قاضی‌‌‌ فارس‌، ‌پناهگاه‌ حیات‌ وحش‌ بهرام‌ گور‌‌ کرمان‌، ‌منطقه‌ خبر و روچون‌‌‌ مازندان‌ ،‌پارک‌ ملی‌ گلستان،‌‌‌ هرمزگان‌ ‌اطراف‌ حاجی‌ آباد‌ و گزارشهای‌ غیر مکتوبی‌ از سیستان‌ ‌اطراف‌ هامون‌ صابری‌‌ و بلوچستان‌، ‌بمپور‌ و حتی‌ نفت‌ شهر در استان‌ کرمانشاه‌ مبنی‌ بر مشاهده‌ یوز وجود داشته‌ است‌‌.
اما این‌ روزها در ‌5‌ منطقه‌ مرکزی‌ کشور که‌ احتمالا ‌80‌ درصد یوزهای‌ آسیایی را در خود دارد‌ مشاهده‌ این‌ گونه‌ گزارش‌ شده‌ است‌‌.
1- پارک‌ ملی‌ کویر مرکزی‌ - ‌افریقای‌ کوچک‌‌ واقع در استان‌ سمنان-‌ جمعیت‌ براورد شده‌ یوزپلنگ‌‌ ‌4‌ ‌تا ‌6‌ قلاده‌

2- پارک‌ ملی‌‌ پناهگاه‌ حیات‌ وحش‌ و ذخیرگاه‌ زیست‌ کره‌ خارتوان‌ واقع در استان‌ سمنان‌. جمعیت‌ براورده‌ شده‌ ‌10‌ تا‌ ‌14‌ قلاده‌
3- پناهگاه‌ حیات‌ وحش‌ نایبندان‌ طبس‌ واقع در شمال‌ شرق‌ استان‌ یزد .برآورد جمعیت‌ یوزپلنگ‌‌ ‌12‌ تا ‌15‌ قلاده‌.
4- منطقه‌ حفاظت‌ شده‌ بافق‌ واقع در استان‌ یزد. جمعیت‌ برآورد شده‌‌ ‌4‌ تا‌ ‌6‌ قلاده‌
5- منظقه‌ شکار ممنوع‌ دره‌ انجیر واقع در استان‌ یزد . جمعیت‌ برآورده‌ شده‌‌ ‌3‌ تا‌ ‌5‌ قلاده‌.
با این‌ حساب‌ با اینکه‌ آمار یوز آسیایی‌ را در ایران‌ گاهی‌ بین‌ ‌50‌ تا ‌60‌ قلاه‌ و در کل‌‌ کمتر از ‌100‌ قلاده‌ عنوان‌ کرده‌اند.
سام‌ خسروی‌ فرد‌ مشاور پروژه‌ بین‌المللی‌ حفاظت‌ از یوز آسیایی‌ ترجیح‌ می‌دهد که‌ این‌ اعداد را حدس‌ کارشناسی‌‌ بنامد تا آمار‌ چرا که‌ معتقد است‌ یوزپلنگ‌ حیوانی‌ به‌ شدت مخفی‌ کار و فراری‌ از انسان‌ است‌ ، به‌ راحتی‌ خود را در طبیعت‌ استتار می‌کند و گستره‌ زیستگاهش‌ بسیار وسیع است.‌‌ همه‌ این‌ عوامل‌ دست‌ به‌ دست‌ هم‌ می‌دهند تا آمارگیری‌ از این‌ گونه‌ کاری‌ بسیار مشکل‌ شود.
مهندس‌ هوشنگ‌ ضیائی‌‌ مدیر این‌ پروژه‌ نیز بهترین‌ روش‌ آمارگیری‌ از یوز در ایران‌ را استفاده‌ از دوربین‌ تله‌ای‌ عنوان‌ می‌کند‌ وی‌ می‌گوید:"‌ ابتدا گذرگاه‌های‌ یوز را از روی‌ ردپای‌ حیوان‌ مشخص‌ کرده‌‌ سپس‌ دوربینهای‌ تله‌ای‌ را در انجا کار می‌گذاریم‌‌ . خالهای‌ روی‌ بدن‌ یوز مانند اثر انگشت‌ انسان‌‌ منحصر به فرد است؛‌‌ بنابراین‌ از روی‌ عکسها‌ تعداد یوزها را درآن فاصله‌‌ مشخص‌ کرده‌ و با انجام‌ کارهای‌ آماری‌‌ جمعیت‌ یوز آن‌ ناحیه‌ را تخمین می‌زنیم‌‌."
مخاطراتی‌ که‌ یوز آسیایی‌ را تهدید می‌کند: متخصصان‌ محیط زیست‌ بر این‌ باروند که‌ ریشه‌ نگرانیها از انقراض‌ این‌ گونه‌ نادر در جهان‌‌ به‌ عدم‌ آگاهی‌ مردم‌ درباره‌ این‌ جانور برمی‌گردد.‌ برخی‌ تصور می‌کنند که‌ یوزپلنگ‌ همان‌ پلنگ‌ است‌ و برای‌ حفظ جان‌ خود و دامهایشان‌ به‌ راحتی‌ دست‌ به‌ نابودی‌ این‌ حیوان‌ می‌زنند؛‌ در حالی‌ که‌ یوز برای‌ انسان‌ و دام‌ اهلی‌ خطری‌ ندارد و به‌ آنها حمله‌ نمی‌کند‌ به‌ طور کلی‌ عواملی‌ که‌ بقای‌ یوزپلنگ‌ آسیایی‌ را در ایران‌ تهدید می‌کند می‌توان‌ به‌ دو دسته‌ تهدیدهای‌ زیستگاهی‌ و تهدیدهای‌ غیر زیستگاهی‌ تقسیم‌ کرد‌.
الف‌‌: تهدید زیستگاهی‌
تخریب‌ و بهم‌ ریختگی‌ زیستگاه‌ و ناامن‌ شدن‌ پناهگاه‌های‌ حیات‌ وحش‌‌ ریشه‌ در عوامل‌ گوناگونی‌ دارد‌.

توسعه‌ کشاورزی‌ و صنایع‌ اسکان‌ انسانها‌ معدن‌ کاوی‌ و سایر طرحهای‌ زیربنایی‌ در اکثر زیستگاه‌های‌ طبیعی‌ کشور تغییراتی‌ را بوجود آورده‌ است‌‌.
افزایش‌ تعداد دام‌‌ بدون‌ توجه‌ به‌ ظرفیت‌ محیط و فصل‌ مناسب‌‌ در تخریب‌ گیاهان‌ نقش‌ موثری‌ داشته‌ و این‌ به‌ نوبه‌ خود به‌ از بین‌ رفتن‌ سم‌ داران‌ وحشی‌‌ که‌ مهترین‌ طعمه‌ یوزپلنگ‌ هستند منتهی‌ شده‌ است‌‌.
تقریبا تمامی‌ مردم‌ روستایی‌ ساکن‌ در زیستگاه‌ یوزپلنگ‌ آسیایی‌ بز،‌ گوسفند و شتر پرورش‌
می‌دهند‌ این‌ مسئله‌ مدت‌ زیادی‌ که‌ به‌ مانعی‌ در حفاظت‌ از حیات‌ وحش‌ تبدیل‌ شده‌ است‌‌.
سام‌ خسروی‌ فرد‌ مشاور پروژه‌ حفاظت‌ از یوز آسیایی‌ در ایران‌ می‌گوید: " ورود دام‌ به‌ زیستگاه‌ یوز‌ از تهدیدات‌ اصلی‌ زندگی‌ یوزپلنگ‌ است‌‌ علاوه‌ بر این‌ که‌ سگ‌ گله‌ ممکن‌ است‌ به‌ یوز حمله‌ کند‌ چوپانان‌ هم‌ به‌ محض‌ رویارویی‌ با این‌ حیوان‌ با تصور احتمال‌ حمله‌ یوز به‌ دامها‌ حیوان‌ را با تیر یا سنگ‌ می‌زنند.
از سوی‌ دیگر‌ با توجه‌ به‌ اینکه‌ وجود آب‌ در زیستگاه‌ اصلی‌ یوز یک‌ موهبت‌ محسوب‌ می‌شود‌ دام‌ و به خصوص‌ شتر وقتی‌ سر آبشخور یا چشمه‌ می‌آ‌یند‌ آن‌ را اشغال‌ می‌کنند و دیگر نه‌ یوز و نه‌ طعمه‌هایش‌ به‌ آنجا نمی‌روند‌ در نتیجه‌ طعمه‌های‌ یوز یا مهاجرت‌ می‌کنند یا می‌میرند و به‌ دنبال‌آن زندگی‌ یوز هم‌ تحت‌ تاثیر قرار می‌گیرد‌."
از طرف‌ دیگر فرایند تبدیل‌ زمین‌ به‌ بیابان‌ ‌بیابان‌ زایی‌‌‌ بسیاری‌ از مناطقی‌ را که‌ یوزپلنگ‌ درآن زندگی‌ می‌کند از بین‌ برده‌ و مناطق‌ وسیعی‌ را به‌ محیطی‌ تخریب‌ شده‌ که‌ دارای‌ ارزش‌ اقتصادی‌ یا حیات‌ وحشی‌ اندکی‌ هستند، تبدیل‌ کرده‌ است‌‌.
ب:‌‌ تهدیدهای‌ غیر زیستگاهی‌
شکار مستقیم‌ وحوش‌ در ایران‌ با وفور فزاینده‌ سلاح‌ گرم‌ و استفاده‌ از خودرو برای‌ شکار افزایش‌ یافت‌‌ اکثر شکارچیان‌ غیر قانونی‌ از اهمیت‌ یوزپلنگ‌ و طعمه‌های ‌آن در نظام‌ بوم‌ شناختی‌ آگاه‌ نیستند و شکار غیر قانونی‌ در نظر آنها جرمی‌ ناچیز به‌ حساب‌ می‌آ‌ید.
علاوه‌ بر شکار غیرقانونی‌ سالانه‌ حدود یک‌ میلیون‌ مجوز شکار با سهمیه‌ ‌300‌ گلوله‌ به‌ طور رسمی‌ صادر می‌شود.‌ باید به‌ تمامی‌ این‌ تهدیدها‌ بهره‌‌ برداری‌ تجاری‌ از گونه‌های‌ خاص‌ را نیز افزود که‌ به‌ صورت‌ بیرویه‌ ادامه‌ دارد‌. گونه‌هایی‌ چون‌ آهو‌، پلنگ‌،‌ باز‌، هوبره‌‌، کبک،‌‌ مرغابی‌ و تمساح‌ از جمله‌ گونه‌های‌ در خطرانقراض‌اند.‌
با توجه‌ به‌ تعداد اندک‌ یوزپلنگ‌ باقیمانده‌ در مناطق‌‌ و به‌ خاطر این‌ که‌ نسبت‌ ماده‌ به‌ نر این‌ گونه‌ هنوز روشن‌ نیست‌‌ با شکار هر یک‌ گربه‌سان‌ لطمه‌ سنگینی‌ به‌ نظام‌ ژنتیکی‌ این‌ گونه‌ در حال‌ انقراض‌ وارد می‌شود‌.
متاسفانه‌ نظارت‌ بر شکار غیر قانونی‌ دشوار است‌‌ به‌ عنوان‌ مثال‌‌ زیستگاه‌ یوز‌ غنی‌ از کانی‌های‌ مهم‌ صنعتی‌ و تجاری‌ است‌ که‌ توسط وزارت‌ صنایع و معادن‌ بهره‌برداری‌ می‌شود.‌ استخراج‌ معدن‌ به‌ خودی‌ خود تهدیدی‌ محسوب‌ نمی‌شود‌ اما جاده‌ سازی‌‌ مناطق‌ مذکور را برای‌ همگان‌‌ از جمله‌ شکارچیان‌ غیر قانونی‌‌ قابل‌ دسترس‌ می‌کند‌.
به‌ این‌ تهدیدات‌ بیافزایید تهدیدی‌ از سوی‌ سایر حیوانات‌ شکارچی‌ مانند پلنگ‌،‌ کفتار و گرگ‌ و همچنین‌ سگهای‌ گله‌ را که‌ متوجه‌ جان‌ یوزپلنگ‌ است‌‌ به عنوان‌ نمونه‌ از دو یوزپلنگ‌ شناسایی‌ شده‌ توسط تیم‌ حفاظت‌ از یوز آسیایی‌ در ایران‌ که‌ گردنبند ردیاب‌ روی‌ آنها نصب‌ شده‌ بود‌ چندی‌ پیش‌ یکی‌ از آنها به‌ علت‌ کمبود شکار در قلمرو خود به‌ ارتفاعات‌ بالاتر که‌ قلمرو پلنگ‌ محسوب‌ می‌شود‌ رفته‌ بود که‌ توسط یک‌ پلنگ‌ مورد حمله‌ واقع شده‌ و از دست‌ رفت‌‌.
تلاش‌ها و طرح‌ حفاظت‌ از یوزپلنگ‌ آسیایی‌ در ایران‌
طرح‌ حفاظت‌ از یوزپلنگ‌ آسیایی‌ پروژه‌ای‌ است‌ که‌ با مشارکت‌ سازمانهای‌ ملی‌ و بینالمللی‌ از شهریور ‌1380‌ به‌ اجرا در آمده‌ است‌‌ هدف‌ از این‌ طرح‌ حفاظت‌ از یوزپلنگ‌ آسیایی‌ و به‌ دنبال‌آن مجموعه‌ حیات‌ وحش‌ کمیاب‌ و در معرض انقراض‌ و حفظ زیستگاه‌ طبیعی‌ آنها در ایران‌ است‌‌.
از طرفی‌ مهندس‌ فرهادینیا‌ مدیر عامل‌ انجمن‌ یوزپلنگ‌ ایرانی‌ معتقد است‌‌: تلاشهای‌ موثری‌ اخیرا برای‌ حفظ این‌ جانور ارزشمند شروع‌ شده‌ که‌ نتایج‌ قابل‌ توجه‌ و چشمگیری‌ نیز به‌ دنبال‌ داشته‌ است‌ و امروز می‌توان‌ به‌ یقین‌ اظهار نمود که‌ جمعیت‌ یوزپلنگ‌ ایران‌ در مقایسه‌ با چند سال‌ گذشته‌ افزایش‌
یافته‌ است‌‌ در حال‌ حاضر تمامی‌ علاقمندان‌ به‌ یوزپلنگ‌ ایران‌ برآن شده‌اند روز نهم‌ شهریور را که‌ روز نجات‌ ماریتاست‌ به‌ عنوان‌ روز ملی‌ حفاظت‌ از یوزپلنگ‌ آسیایی‌‌ در نظر بگیرند و یوزپلنگ‌ ایران‌ را به‌ همه‌ مردم‌ جهان‌ به‌ عنوان‌ سمبل‌ و میراث‌ طبیعی‌ ایرانیان‌ معرفی‌ کنند‌.
در اهمیت‌ حفظ نسل‌ یوزپلنگ‌ آسیایی‌ همین‌ بس‌ که‌ چند سال‌ است‌ که‌ هند چشم‌ طمع به‌ یوزهای‌ ایران‌ دوخته‌‌ حتی‌ حاضر شده‌ که‌ ‌17‌ جفت‌ از گونه‌های‌ جانوری‌ موجود در هندوستان‌ را به‌ ایران‌ بدهد و در قبال‌ آن یک‌ جفت‌ یوز بگیرد تا با استفاده‌ از فناوریهای‌ جدید علم‌ ژنتیک‌ اقدام‌ به‌ تکثیرشان‌ کند‌.
راهکارهای‌ رسانه‌‌ای‌: 1- با توجه‌ به‌ این‌ که‌ حفاظت‌ از گونه‌‌های‌ مختلف‌ و به ویژه‌ در حال‌ انقراض‌ حیات‌ وحش‌ از قبیل‌ یوزپلنگ‌ آسیایی‌‌ یک‌ امر ملی‌ و نیازمند مشارکت‌ و همکاری‌ همگانی است. ‌ لذا رسانه‌ ملی‌ با توجه‌ به‌ گستره‌ وسیع مخاطبان‌ می‌‌تواند نقش‌ مهمی‌ را در آگاهی‌ بخشی‌ به‌ مردم‌ درباره‌ اهمیت‌ حفظ این‌ گونه‌ نادر و ارزشمند ایفا کند‌.
2- ‌ تهیه‌ گزارش‌ های‌ خبری‌ و گزارش‌‌های‌ ویژه‌ از فعالیت‌های‌ انجام‌ شده‌ و در حال‌ انجام‌ برای‌ حفظ یوزپلنگ‌ آسیایی‌ توسط دستگاهها متخصصان‌ امر و همچنین‌ گروه‌ های‌ دانشجویی‌ فعال‌ در امر حفاظت‌ از محیط زیست‌ علاوه‌ بر ایجاد پشتگرمی‌ برای‌ این‌ افراد باعث‌ جلب‌ حمایت‌‌های‌ دولتی‌ و مردمی‌ در زمینه‌ این‌ مهم‌ خواهد شد‌.
3- شناساندن‌ گونه‌های‌ منحصر به فرد جانوری‌ ایران‌ به‌ افکار عمومی‌ داخل‌ و خارج‌ باعث‌ رونق‌ بوم‌ گردی‌ ‌اکوتوریسم‌‌ ایران‌ شده‌ و دقت‌ بیشتر مسولان‌ امر در حراست‌ از محیط زیست‌ پرجاذبه‌ ایران‌ را به‌ دنبال‌ خواهد داشت‌‌.
4- آموزش‌ روش‌های‌ درست‌ و قانونی‌ بهره‌ برداری‌ از محیط زیست‌ و گردشگری‌ یکی‌ از نیازهای‌ کشور در حال‌ پیشرفت‌ و توسعه‌ای‌ مانند ایران‌ است‌‌.

Pet flap

درهای جدید (مخصوص سگ و گربه)مجهز به سیستم اسکن میکروچیب هستند.بدین ترتیب که با دادن شماره میکروچیب سگ یا گربه خود به حافظه فقط حیواناتی که شماره میکروچیپشان ثبت شده اجازه ورود و حتی خروج را دارند!
این سیستم در پی مشکلات بعضی از استفاده کنندگان طراحی شده و به مدد این فن آوری دیگر دزدان فرصت طلب منازل به همراه حیوانات خانگی اجازه ورود نخواهند داشت!! ضمن اینکه اگر در همسایگی پتهای کنجکاو دیگری هم زندگی می کنند که هرازگاهی مهمان ناخوانده دیگر منازل میشوند با در بسته مواجه خواهند شد.   

از ویژگی های دیگر این در: 

امکان برنامه ریزی و قفل شدن در،در طول شب و جلوگیری از خروج پت در طول تاریکی و پیشگیری از خطرات احتمالی 

بازخوانی میکروچیپهای استاندارد اروپا و امریکا (سریال های 15 رقمی) 

امکان تنظیم در برای 12 میکروچیپ (پت) 

سیستم هوشمند نمایش حضور یا عدم حضور پت در منزل 

نوع دیگری از دربهای خودکار با آهنربا کار می کنند.بدین ترتیب که این دربها به همراه قلاده هائی مخصوصی عرضه میشوند.این قلاده ها دارای آهنربائی هستند که هنگام نزدیک شدن گربه به در باعث باز شدن آن میشوند. 

قیمت دربهای پت به دو دسته معمولی و مجهز به قفل که نوع دوم به دو دسته کلی قفلهای مگنتیک (آهنربائی) یا میکروچیب دسته بندی میشوند.قیمت این درهای با توجه به قابلیت،اندازه و جنس از 20 تا 100 یورو میباشد. 

  

 

 

هشت نکته مهم درباره گربه های ماده

 1-این موضوع حقیقت دارد که گربه ها فقط بین اواخر بهار تا اواسط تابستان فحل میشوند؟بعضی از گربه ها بین سه تا پنج بار در سال فحل میشوند و برخی هم مثل سگها فقط دو بار،پس این میتواند در مورد بعضی از گربه ها درست باشد که فقط در این فصول فحل هستند اما در مورد همه صدق نمی کند

2-گربه های ماده مانند سگهای ماده در دوره فحلی خونریزی دارند؟
معمولا خیر،گاهی خونریزی های مختصری بعد از دوره فحلی دیده میشود که شاید نشانه ای از بارداری و سقط جنین باشد.

3-چطور میتوان تشخیص داد که گربه ای باردار ست؟
برای عامه مردم مشخص ترین علامت صورتی شدن سینه ها بعد از حدود سه هفته از جفتگیری ست.

4-طول بارداری گربه ها چند هفته ست؟
معمولا 65 روز ست که در برخی موارد 4 روز نیز اضافه میشود و زایمان بعد از 69 روز هم بین گربه ها اتفاق می افتد.

5-امکان تولد بچه گربه ها در یک زایمان با چند پدر وجود دارد؟!
بله،این مسئله ممکن ست.تخمدان گربه ها بعد از 24 ساعت از جفتگیری شروع به رها کردن تخمکها میکند و هر اسپرم وارد شده میتواند با تخمکی لقاح داشته باشد،حال اگر در طول این 24 ساعت گربه با بیش از یک گربه نر جفت گیری داشته باشد امکان پدران متفاوت برای جنین ها امکان پذیرست!

6-گربه ها برای بارداری چه سنی باید داشته باشند؟
از نظر فیزیکی اغلب گربه ها بین 6 تا 7 ماهگی قابلیت باردار شدن را دارند اما بهترین سن برای بارداری گربه ها حداقل پایان یک سالگی ست.

7-برای گربه بارداری که انگل دارد چه درمانی میتوان انجام داد؟
اساسا گربه باردار نباید از دارو استفاده کند اما باید توجه داشت گربه مادر میتواند برخی انگلها را به جنین و حتی بعد از تولد از طریق شیر به آنها منتقل کند!برخی از داروهای ضدانگل برای گربه ها ی ماده کاملا بی ضرر بوده و هیچ خطری برای مادر و جنینها به همراه ندارند بنابراین به هیچ وجه از قرصهای ضدانگلی متداول برای گربه باردار استفاده نکنید و از دامپزشکش برای استفاده داروی مجاز مشورت بگیرید.

8-برای افرادی که به غیر از گربه باردار گربه نری در خانه دارند که پدر بچه گربه ها نیست بعد از تولد بچه ها چه باید کرد؟
گربه های نر یا نمی دانند و یا اهمیت نمی دهند که پدرشان هستند یا نه!مشکل اساسی که وجود دارد احتمال حمله گربه دیگری چه نر یا ماده به بچه گربه ها وجود دارد بنابراین به هیچ وجه توصیه نمی شود گربه مادر و بچه ها را با گربه دیگری از هر جنسیتی (بدون جدا کردن محیطشان از هم) یا اولین ملاقات گربه غریبه با بچه ها در خانه تنها بگذارید.
منبع :cat-pregnancy  

ترجمه : شیما.م